Οπτικός έλεγχος κατά ΚΕΗΕ (μέρος γ΄)

Η ασφάλεια των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και οι διαδικασίες ελέγχου είναι αποκλειστική ευθύνη και αρμοδιότητα των αδειούχων ηλεκτρολόγων.

 *Άρθρο του κ. Χαράλαμπου Γ. Κουτρούλη

H ασφαλής λειτουργία των ηλεκτρικών ε­γκαταστάσεων προϋποθέτει την πλήρη συμμόρφωση με το ισχύον κάθε φορά κανονιστικό πλαίσιο. Στην περίπτωση ωστόσο των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων που κατασκευ­άστηκαν με τον παλιότερο Κανονισμό Εσωτερι­κών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων (ΚΕΗΕ), δη­λαδή των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων με χρό­νο κατασκευής πριν το 2007, όταν και έγινε υ­ποχρεωτική η εφαρμογή του Προτύπου ΕΛΟΤ HD 384, ο οπτικός έλεγχος της ηλεκτρικής εγκατάστασης διενεργείται με βάση τα ισχύοντα στον ΚΕΗΕ, με χρήση του αντίστοιχου Πρωτο­κόλλου Ελέγχου της Υπεύθυνης Δήλωσης Ε­γκαταστάτη (ΥΔΕ).

Επιλογή διατομών αγωγών

Για την επιλογή διατομών αγωγών (άρθρα 21, 22, 125 έως & 134), κατά τον οπτικό έλεγχο για το πεδίο ελέγχου 1.5 του Πρωτοκόλλου Ελέγ­χου κατά ΚΕΗΕ ισχύουν τα εξής:

• Η διατομή των αγωγών τροφοδοσίας κινητή­ρων πρέπει να διαστασιολογείται με ρεύμα προ­σαυξημένο κατά 25% της έντασης του κινητήρα.
• Σε τριφασικά κυκλώματα γενικά η διατομή του ουδετέρου αγωγού μπορεί να είναι μειω­μένη σε γραμμές εντός σωληνώσεων ή καλω­δίων για διατομές αγωγών φάσεων ≥ 25 τετρα­γωνικά χιλιοστά (τ.χ.). Στις ορατές εγκαταστά­σεις ή σε εναέριες γραμμές, εντός και εκτός κτιρίων, μπορεί να χρησιμοποιείται μειωμένη διατομή ουδετέρου για διατομές αγωγών φά­σεων ≥ 70 τ.χ.
• Στην περίπτωση χάλκινων μονωμένων αγω­γών ελάχιστη επιτρεπόμενη διατομή είναι 1,5 τ.χ. Στην περίπτωση μονωμένων αγωγών αλουμινί­ου ελάχιστη επιτρεπόμενη διατομή είναι 2,5 τ.χ. Εξαιρούνται αγωγοί χάλκινοι διατομής 0,75 τ.χ. ή 1 τ.χ. που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα φωτιστικά.
• Η διατομή αγωγού προστασίας πρέ­πει να είναι ίση με τη διατομή ουδέτε­ρου αγωγού. Στην περίπτωση ανεξάρτητα οδεύοντος αγωγού προστασίας, πρέπει να εξασφαλίζεται ελάχιστη διατομή μο­νωμένου αγωγού από χαλκό 2,5 τ.χ., ε­λάχιστη διατομή γυμνού χάλκινου αγω­γού 6 τ.χ. και ελάχιστη διατομή γυμνού υπόγειου ή απρόσιτου αγωγού 25 τ.χ.
• Οι μονωμένοι αγωγοί πρέπει να εί­ναι μονόκλωνοι για διατομές ≤ 16 τ.χ. Για μεγαλύτερες διατομές πρέπει να είναι πολύκλωνοι.
• Η ονομαστική ένταση ασφαλιστικών πρέπει να είναι το πολύ ίση με τη μέ­γιστη επιτρεπόμενη ένταση συνεχούς ροής. Κατ’ εξαίρεση στα κυκλώματα τροφοδοσίας φωτιστικών ή φορητών μικροσυσκευών με καλώδια τύπου σειρίδας (τύπου NYFAZ) ισχύουν τα ε­ξής: διατομή 0,75 τ.χ. => ασφαλιστικά 10Α | 1 τ.χ. => 16Α | 1,5 τ.χ. => 20 Α.
• Όλες οι συνδέσεις πρέπει να είναι ε­πιθεωρήσιμες παντού και τα κουτιά ε­νώσεων να είναι εύκολα προσιτά.

Αναγνώριση αγωγών ουδετέρου & γείωσης

Όσον αφορά την αναγνώριση αγωγών ουδετέρου & γείωσης (άρθρα 21 & 22) κατά τον οπτικό έλεγχο για το πεδίο ε­λέγχου 1.6 του Πρωτοκόλλου Ελέγχου κατά ΚΕΗΕ, δεν χρησιμοποιείται το κι­τρινοπράσινο χρώμα (αγωγοί προστασί­ας) ή το ανοιχτό μπλε (ουδέτερος αγω­γός) οπουδήποτε αλλού στην εσωτερι­κή ηλεκτρική εγκατάσταση (ΕΗΕ). Κατ’ εξαίρεση, σε γραμμές ή διακλαδώσεις χωρίς ουδέτερο, επιτρέπεται σε πολυπο­λικά καλώδια η χρησιμοποίηση αγωγού με ανοιχτό μπλε χρώμα για οποιοδήπο­τε άλλο σκοπό (πλην αγωγού προστα­σίας βέβαια). Ο χρωματισμός του περι­βλήματος του αγωγού προστασίας πρέ­πει να είναι παντού με κιτρινοπράσινες λωρίδες. Είναι επιτρεπτοί και οι εξολο­κλήρου χρωματισμοί με κίτρινο, πράσι­νο και συνδυασμό τους. Ο χρωματισμός του περιβλήματος του ουδέτερου αγω­γού πρέπει να είναι παντού μπλε.

Εγκαταστάσεις ζεύξεως, πίνακες διανομής, διακόπτες

Όσον αφορά τις εγκαταστάσεις ζεύ­ξεως, τους πίνακες διανομής και τους διακόπτες (άρθρα 29 έως & 37 και 43 έως & 49), κατά τον οπτικό έλεγχο για το πεδίο ελέγχου 1.7 του Πρωτοκόλλου Ελέγχου κατά ΚΕΗΕ ισχύουν τα εξής:

• Οι διακόπτες πρέπει να φέρουν εμ­φανή ένδειξη διαπίστωσης της κατά­στασής τους (ανοιχτό / κλειστό). Ε­ξαιρούνται οι διακόπτες φωτισμού.
• Στους πίνακες που έχουν όργανα ή/και κυκλώματα με διαφορετικά χα­ρακτηριστικά τάσης, πρέπει να γίνεται διαχωρισμός σε ομάδες με ομοειδή χαρακτηριστικά. Οι πίνακες πρέπει να εγκαθίστανται σε προσιτή θέση που να μη σκονίζεται και να μην υπόκει­ται σε κίνδυνο πυρκαγιάς ή έκρηξης.
• Όλοι οι όμοιοι διακόπτες που είναι εγκατεστημένοι στον ίδιο πίνακα, θα πρέπει στην ανοιχτή θέση να έχουν τον ίδιο προσανατολισμό των λαβών τους.
• Όλοι οι αγωγοί φάσεων που αναχω­ρούν από τον πίνακα πρέπει να προ­στατεύονται με ασφαλιστικό στοιχείο.
• Όλες οι γραμμές προσαγωγής σε συσκευές κατανάλωσης πρέπει να δι­ακόπτονται παντοπολικά (με ταυτόχρο­νη διακοπή όλων των ενεργών αγωγών [φάσεων και ουδέτερου]) με τη χρήση μίας διάταξης. Δεν απαιτείται παντοπο­λικός διακόπτης φορτίου σε: α) ανε­ξάρτητες γραμμές φωτισμού, β) γραμ­μές που τροφοδοτούν συσκευές πολύ μικρής ισχύος, όπως π.χ. θυροτηλεφώ­νων, και γ) γραμμές που τροφοδοτούν συσκευές με ισχύ <1.500 Watt.
• Μονοπολικά στοιχεία διακοπής πρέ­πει να παρεμβάλλονται μόνο στον α­γωγό φάσης.
• Δεν πρέπει να παρεμβάλλεται στοι­χείο προστασίας στον ουδέτερο.
• Οι ηλεκτρικοί πίνακες πρέπει να διαθέτουν προστασία έναντι τυχαί­ας επαφής υπό τάση στοιχείων. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν γυμνά υπό τάση στοιχεία.
• Όταν ο πίνακας τοποθετείται σε εύ­φλεκτο υπόθεμα, πρέπει να παρεμ­βάλλεται άκαυστη πλάκα.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Από 1 Ιανουαρίου 2024 ο κανονισμός για τη μελέτη και κατασκευή νέων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων είναι το Πρότυπο ΕΛΟΤ 60364. Ο έλεγχος των εγκαταστάσεων που κατασκευάστηκαν με παλιότερους Κανονισμούς (ΚΕΗΕ, ΕΛΟΤ HD 384) εξακολουθεί να γίνεται με τον Κανονισμό που ίσχυε κατά το χρόνο κατασκευής τους.

*Ο κ. Χαράλαμπος Γ. Κουτρούλης είναι διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός, MSc, διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου.