Έχοντας μόλις λίγους μήνες στο «τιμόνι» της EuropeOn, ο κ. Kimmo Hallamaa τονίζει τον καθοριστικό ρόλο των εργοληπτών ηλεκτρολόγων στην πράσινη μετάβαση και στην εξασφάλιση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εργοληπτών Ηλεκτρολόγων «EuropeOn» κ. Kimmo Hallamaa μιλά για τη συνεργασία με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Εργοληπτών Ηλεκτρολόγων (ΠΟΣΕΗ) αλλά και για τις πρωτοβουλίες και τις δράσεις της EuropeOn.
– Ενόψει της εκλογοαπολογιστικής γενικής συνέλευσης στις 16-18 Μαΐου του ελληνικού σας μέλους, της ΠΟΣΕΗ, ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους Έλληνες συναδέλφους σας;
– Θα ήθελα να εκφράσω τους θερμότερους χαιρετισμούς μου προς την ΠΟΣΕΗ και όλα τα μέλη της, καθώς ετοιμάζονται για τη γενική τους συνέλευση. Οι ηλεκτρολόγοι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή και ψηφιακή μετάβαση, συμβάλλοντας ώστε τα σπίτια να γίνονται πιο άνετα και βιώσιμα, και οι επιχειρήσεις πιο ανταγωνιστικές. Αυτό σημαίνει πως το έργο και οι δεξιότητες των ηλεκτρολόγων είναι πιο απαραίτητα από ποτέ για την οικοδόμηση μιας κλιματικά ουδέτερης, ανθεκτικής και σύγχρονης Ελλάδας.
Καθώς η Ευρώπη προχωρά προς τον εξηλεκτρισμό, προκύπτουν πολλές επιχειρηματικές ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις. Η EuropeOn είναι υπερήφανη που από το 2024 συγκαταλέγεται και η ΠΟΣΕΗ στα μέλη της· και συνεργάζεται μαζί της για την προώθηση του εξηλεκτρισμού και την αντιμετώπιση προκλήσεων όπως είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού.
– Πώς αξιολογείτε τη συμμετοχή της ΠΟΣΕΗ στη EuropeOn μέχρι σήμερα;
– Το Νοέμβριο του 2024, που δημοσιεύσαμε τη νέα μας κλαδική έκθεση, μπορέσαμε να συμπεριλάβουμε καλές πρακτικές από την ΠΟΣΕΗ και να αναδείξουμε το έργο που επιτελούν οι Έλληνες εργολήπτες ηλεκτρολόγοι.
Επιπλέον, εκπρόσωποι της Ομοσπονδίας ταξίδεψαν στις Βρυξέλλες για την επίσημη παρουσίαση της έκθεσης και τον εορτασμό της 70ής επετείου της EuropeOn. Ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία να συναντηθούμε δια ζώσης και να ανταλλάξουμε ενδιαφέρουσες απόψεις, όπως για παράδειγμα σχετικά με την ονομασία του επαγγέλματος του ηλεκτρολόγου σε διάφορες χώρες και τη θέση του κλάδου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
– Η Ένωση Δεξιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμπεριλαμβάνει τον κλάδο των εργοληπτών ηλεκτρολόγων στους 42 κλάδους που αντιμετωπίζουν ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Έχετε αναλάβει κάποιες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων;
– Αντιμετωπίζουμε σήμερα σημαντικές ελλείψεις στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Για να σας δώσω μία εικόνα, το μέλος μας από τη Γερμανία εκτιμά ότι στη χώρα θα μπορούσε να υπάρχει τουλάχιστον 20% περισσότερο εργατικό δυναμικό. Δηλαδή μόνο στη Γερμανία χρειάζονται σχεδόν 100.000 επιπλέον εργαζόμενοι.
Υπάρχει επίσης το ζήτημα της διαδοχής, καθώς η μέση ηλικία των ηλεκτρολόγων στην Ευρώπη είναι περίπου τα 40 έτη, ενώ στην Ελλάδα η μέση ηλικία φτάνει τα 45, βάσει της κλαδικής έκθεσης για το 2024.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προσελκύσουμε νέους και άτομα που θέλουν να αλλάξουν καριέρα, ώστε να ξεκινήσουν μια «ηλεκτρολογική σταδιοδρομία». Ωστόσο, δεν υπάρχει γρήγορη λύση ή κάποιο ταχύρρυθμο σεμινάριο για να γίνει κάποιος ηλεκτρολόγος. Οι ηλεκτρολόγοι πρέπει να είναι πλήρως καταρτισμένοι επαγγελματίες, με ευρύ φάσμα δεξιοτήτων και γνώσεων γύρω από τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις και τα πρότυπα που διασφαλίζουν την ασφάλεια και την αποδοτικότητα.
Αυτό σημαίνει ότι η αντιμετώπιση των ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό πρέπει να ξεκινά με την ενίσχυση της ελκυστικότητας των πλήρων προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, περιλαμβανομένων των μαθητειών. Τα μέλη μας εργάζονται πάνω σε αυτό το θέμα σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ η EuropeOn υλοποιεί εδώ και χρόνια την καμπάνια #Skills4Climate.
Η συγκεκριμένη καμπάνια αποτέλεσε μια εξαιρετική ευκαιρία για τον κλάδο μας να ευαισθητοποιήσει τους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σχετικά με την ανάγκη να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα οι προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, της ενέργειας και του εργατικού δυναμικού. Διαφορετικά, είναι αδύνατο να υλοποιηθεί η ενεργειακή μετάβαση. Το 2024, για να βοηθήσουμε τα κράτη-μέλη να αξιολογήσουν το χάσμα μεταξύ διαθέσιμων και αναγκαίων επαγγελματιών, δημοσιεύσαμε και μια έκθεση για την αποτίμηση του εργατικού κενού.
Επιπλέον, καθώς η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αρχίσει να παρουσιάζει νέα νομοθετικά μέτρα, η EuropeOn απέστειλε ανοιχτή επιστολή προς τους εκτελεστικούς αντιπροέδρους κ. Ribera και κ. Sejourne, καθώς και προς τους επιτρόπους κ. Hoekstra και κ. Jorgensen. Στην επιστολή αυτή ζητήσαμε να συμπεριληφθεί μια ξεχωριστή θεματική ενότητα για την εργασία και τις δεξιότητες στην επερχόμενη «Συμφωνία για καθαρή βιομηχανία» (Clean Industrial Deal), και υποβάλαμε προτάσεις για την αντιμετώπιση των ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό και δεξιότητες.
Παράλληλα, ανταποκριθήκαμε και στην έκθεση της Ένωσης Δεξιοτήτων, καταθέτοντας σχόλια και στοιχεία από τον κλάδο μας, και αναμένουμε με ενδιαφέρον τη στρατηγική για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (VET) που θα παρουσιαστεί το επόμενο έτος.
Τέλος, προσφάτως ενταχθήκαμε στο έργο RESkill4NetZero, που χρηματοδοτείται από την ΕΕ και στοχεύει στην αντιμετώπιση του αυξανόμενου χάσματος δεξιοτήτων στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
– Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο που ενδιαφέρεται να εισέλθει στον κλάδο σας; Γιατί να το κάνει;
– Θα του έλεγα ότι υπάρχουν σχεδόν απεριόριστες ευκαιρίες στον κλάδο. Το να ξεκινήσεις μια καριέρα στον ηλεκτρολογικό τομέα σημαίνει ότι έχεις τη δυνατότητα να χτίσεις μια μακροχρόνια και ουσιαστική επαγγελματική πορεία. Από την πρώτη κιόλας μέρα αποκτάς πρακτικές γνώσεις και δεξιότητες, και μαθαίνεις διαρκώς για νέες τεχνολογίες και για το πώς να τις εφαρμόζεις. Θα προσφέρεις πραγματικό έργο στην κοινωνία, από το να βοηθήσεις μία οικογένεια με την ηλεκτρική εγκατάσταση του σπιτιού της, μέχρι να τοποθετήσεις πράσινες τεχνολογίες όπως φωτοβολταϊκά και αντλίες θερμότητας, συμμετέχοντας σε μεγάλες ανακαινίσεις ή υποστηρίζοντας επιχειρήσεις στην αυτοματοποίηση των διαδικασιών τους για να γίνουν πιο ανταγωνιστικές.
Η κλαδική μας έκθεση για το 2024 με τίτλο «Εργολήπτες Ηλεκτρολόγοι: Οι επαγγελματίες που λύνουν προβλήματα σε μια Ευρώπη που αλλάζει ραγδαία» περιέχει χρήσιμα παραδείγματα που αναδεικνύουν τις ποικίλες συνεισφορές του τομέα μας στην αντιμετώπιση των σύγχρονων ευρωπαϊκών προκλήσεων.
Επιπλέον, υπάρχουν πάρα πολλές επαγγελματικές διαδρομές που μπορείς να ακολουθήσεις στον κλάδο. Μπορείς να συνεχίσεις να αποκτάς γνώσεις και να εξειδικευθείς σε διάφορες τεχνολογίες, να ιδρύσεις τη δική σου επιχείρηση αν έχεις επιχειρηματικό πνεύμα, ή να εξελιχθείς μέσα σε μια μεγάλη εταιρεία… Μπορείς να διαμορφώσεις τη διαδρομή σου σύμφωνα με αυτό που σου ταιριάζει καλύτερα!
Και το πιο σημαντικό: Είναι ένας ασφαλής επαγγελματικός δρόμος. Ο εξηλεκτρισμός επεκτείνεται και εμφανίζονται διαρκώς νέες τεχνολογίες· άρα θα υπάρχει πάντα δουλειά για σένα!
– Έχετε αναφέρει ότι οι Σκανδιναβικές χώρες ίσως βρίσκονται ένα βήμα μπροστά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ποιες είναι οι πρωτοβουλίες σας για την υποστήριξη της πράσινης μετάβασης πανευρωπαϊκά;
– Όπως επισημάναμε και στην κλαδική μας έκθεση, οι εργολήπτες ηλεκτρολόγοι αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την πράσινη μετάβαση, και συχνά αποκαλούνται «υλοποιητές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας». Αυτή είναι μια αναφορά από την εμβληματική πρωτοβουλία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ursula Von der Leyen –κατά την προηγούμενη θητεία της– που στόχευε στην απανθρακοποίηση της Ευρώπης και στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών ευκαιριών μέσα από την ενεργειακή μετάβαση.
Οι ηλεκτρολόγοι είναι αυτοί που μετατρέπουν την πολιτική σε πράξη, εγκαθιστώντας και ενσωματώνοντας καθαρές τεχνολογίες και οδηγώντας την απανθρακοποίηση. Μία από τις βασικές προτεραιότητες της EuropeOn είναι να διασφαλίσει ότι ο εξηλεκτρισμός θα παραμείνει στο επίκεντρο της ενεργειακής μετάβασης και θα αποτελεί προτεραιότητα ως θεμελιώδες στοιχείο για την επίτευξη των στόχων απανθρακοποίησης. Εξίσου σημαντική είναι η ανάγκη για ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού και των δεξιοτήτων. Χωρίς επαρκώς καταρτισμένους επαγγελματίες για την εγκατάσταση και συντήρηση των καθαρών τεχνολογιών, η ενεργειακή μετάβαση δεν μπορεί να πετύχει.
Από το 2019, η EuropeOn στήριξε τις διαπραγματεύσεις για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία συγκεντρώνοντας τις θέσεις των μελών της και προωθώντας τις στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο, σχηματίζοντας συχνά συμμαχίες με άλλους εκπροσώπους της αγοράς.
Τα τελευταία πέντε χρόνια η ΕΕ διαμόρφωσε ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για την απανθρακοποίηση του ενεργειακού μας συστήματος που εφαρμόζεται πλέον στα κράτη-μέλη. Τα μέλη μας παρακολουθούν στενά αυτή τη διαδικασία και συμβουλεύουν τις εθνικές αρχές όπου χρειάζεται. Παράλληλα, συμμετέχουμε ενεργά σε συζητήσεις για την εφαρμογή των μέτρων σε διάφορες χώρες, εστιάζοντας σε πολιτικές όπως είναι η Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (EPBD).
Επιπλέον, η EuropeOn συνεργάζεται με την Ένωση “Electrification Alliance” («Συμμαχία για τον Εξηλεκτρισμό») και άλλες ενώσεις που στηρίζουν τoν εξηλεκτρισμό και την καθαρή ενέργεια. Με τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει ήδη παρουσιάσει τη Συμφωνία για την Καθαρή Βιομηχανία και το Σχέδιο Δράσης για Προσιτή Ενέργεια (Affordable Energy Action Plan). Προετοιμαζόμαστε επίσης για το Σχέδιο Δράσης για τον Εξηλεκτρισμό (Electrification Action Plan), που αναμένεται την επόμενη χρονιά και θα δώσει νέες ευκαιρίες για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης.
Παρότι οι σκανδιναβικές χώρες διαθέτουν φυσικούς πόρους όπως ο άνεμος και η υδροηλεκτρική ενέργεια, η Ελλάδα έχει επίσης αιολικό δυναμικό και ακόμη περισσότερο ήλιο! Τα φωτοβολταϊκά πάνελ είναι πλέον πολύ πιο οικονομικά και μπορούν να αυξήσουν σημαντικά το ποσοστό ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στα κτίρια.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία θα ενισχύσει την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών, ενώ η σχετική νομοθεσία καθιστά πλέον υποχρεωτική την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε ορισμένες κατηγορίες κτιρίων. Κι αυτή είναι άλλη μια περίπτωση στην οποία θα είναι απαραίτητοι οι εργολήπτες ηλεκτρολόγοι!
– Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα της τρέχουσας κατάστασης για τους εργολήπτες ηλεκτρολόγους στη Φινλανδία από την οποία προέρχεστε; Ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν;
– Ο κατασκευαστικός κλάδος στη Φινλανδία βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε ύφεση, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κατάστασης, κάτι που έχει οδηγήσει σε μειωμένες επενδύσεις και πιο αργούς ρυθμούς δραστηριότητας. Αυτό επηρεάζει και τους ηλεκτρολόγους, αν και οι περισσότεροι τα καταφέρνουν χάρη στα υγιή οικονομικά τους στοιχεία από προηγούμενα χρόνια. Οι περισσότεροι εξειδικευμένοι ηλεκτρολόγοι παραμένουν απασχολημένοι και η προοπτική αρχίζει να βελτιώνεται. Αυτή τη στιγμή υπάρχει περισσότερη προσφορά απ’ ό,τι ζήτηση για εγκαταστάσεις· όμως πρόκειται για προσωρινή κατάσταση που αναμένεται να εξισορροπηθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, θα χρειαστούμε περισσότερους ανθρώπους στον κλάδο, καθώς αντιμετωπίζουμε ένα διαρκώς διευρυνόμενο έλλειμμα δεξιοτήτων. Ο εργαζόμενος πληθυσμός γερνά, ενώ το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν παράγει αρκετούς νέους επαγγελματίες για να καλύψει τη ζήτηση, την οποία επιταχύνει η πράσινη μετάβαση. Αυτή είναι μια ευρέως διαδεδομένη ανησυχία σε ολόκληρη την Ευρώπη, και ένα θέμα στο οποίο έχει εστιάσει έντονα η EuropeOn.
Μία από τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε πρόσφατα ήταν η απρόβλεπτη και έντονη αύξηση των τιμών των υλικών λόγω του πολέμου. Αυτή η αστάθεια δυσκόλεψε τον προγραμματισμό και τον προϋπολογισμό, και αυτό ήταν μια κοινή εμπειρία για τους συναδέλφους σε όλη την Ευρώπη. Ευτυχώς, οι τιμές έχουν αρχίσει να σταθεροποιούνται.
–Έχετε αναλάβει την προεδρία της EuropeOn εδώ και λίγους μήνες. Τι θα θέλατε να πετύχετε μέχρι τη λήξη της θητείας σας;
– Παρόλο που έχω αναλάβει εδώ και λίγους μόνο μήνες, ήδη βλέπω πόσα μπορούμε να πετύχουμε μέσα από ουσιαστική ομαδική δουλειά μεταξύ των εθνικών μας ενώσεων, της γραμματείας μας και του διοικητικού συμβουλίου. Αυτή η συνεργασία βρίσκεται στον πυρήνα της προστιθέμενης αξίας της EuropeOn για τα μέλη της, και ελπίζω να τη δυναμώσουμε ακόμη περισσότερο κατά τη θητεία μου.
Προσαρμόζουμε συνεχώς το έργο μας, ώστε να αντανακλά το εξελισσόμενο πολιτικό τοπίο στην Ευρώπη αλλά και πέραν αυτής. Δεδομένων των συνεχιζόμενων προκλήσεων, όπως είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι μεταβαλλόμενες παγκόσμιες πολιτικές ισορροπίες, ζητήματα όπως η άμυνα και η ενεργειακή ασφάλεια βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα της ΕΕ. Οι εργολήπτες ηλεκτρολόγοι διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην εξασφάλιση της ενεργειακής ανεξαρτησίας και της ετοιμότητας απέναντι σε πιθανούς κινδύνους. Επιπλέον, η συμβολή τους είναι καίρια και στην αντιμετώπιση των συχνών πλέον φυσικών καταστροφών και ακραίων καιρικών φαινομένων, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Όσον αφορά τα εσωτερικά μας ζητήματα, θα ήθελα πολύ να ενισχύσουμε την επικοινωνία μας ώστε να έχουμε ισχυρότερη θέση ανάμεσα στους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Ανυπομονώ επίσης να δω νέα μέλη, όπως η ΠΟΣΕΗ, να ενσωματώνονται πλήρως στην κοινότητά μας. Πάντα καλωσορίζουμε ερωτήσεις και προτάσεις από τα μέλη μας, και είμαστε ανοιχτοί στο να προσκαλούμε εταιρείες σε συζητήσεις μας όταν ενδιαφέρονται να γνωρίσουν καλύτερα τη συλλογική μας δράση. Τέλος, ελπίζω να υποδεχτούμε και άλλα μέλη και να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας με συναφείς φορείς και εταίρους, όπως είναι η Electrification Alliance.
