Η αντιπρόεδρος της EuropeOn κ. Emma Elheim Karlsson μας παρουσιάζει το όραμά της για το μέλλον του ηλεκτρολογικού κλάδου, εστιάζοντας στην εκπαίδευση, στις δεξιότητες και στη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η κ. Emma Elheim Karlsson, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εργοληπτών Ηλεκτρολόγων «EuropeOn», μιλά στο περιοδικό «Ηλεκτρολόγος» για τις προτεραιότητες της θητείας της, για την προσέλκυση νέων ταλέντων στον κλάδο, αλλά και για τον καθοριστικό ρόλο των εργοληπτών ηλεκτρολόγων στην ενεργειακή μετάβαση.
– Κυρία Karlsson, ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες που θέλετε να προωθήσετε, ως αντιπρόεδρος της EuropeOn, κατά τη διάρκεια της θητείας σας;
– Το γεγονός ότι είμαι ενεργή εργολήπτης ηλεκτρολόγος με βοηθά να κατανοώ καλύτερα την κατάσταση και να συνδέω τα ζητήματα που αντιμετωπίζω στην εταιρεία μου με τα θέματα που συζητάμε στην EuropeOn. Έτσι, ως αντιπρόεδρος της Ένωσης, θέλω να εστιάσω στα θέματα που είναι κεντρικής σημασίας για την εταιρεία μου, την Hallabro El, με έδρα το Tingsryd (μια μικρή πόλη στη νοτιοανανατολική αγροτική Σουηδία), και να τα συνδέσω με την ευρωπαϊκή σφαίρα. Για παράδειγμα, η βιωσιμότητα και η ανάπτυξη τοπικών ανθεκτικών ενεργειακών κοινοτήτων είναι θέματα ιδιαίτερα σημαντικά για εμένα.
Επιπλέον, δύο ευρωπαϊκές νομοθεσίες που συζητάμε συχνά στη EuropeOn και που είναι κρίσιμες για τον κλάδο μας είναι η Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση (EED) και η Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (EPBD). Θεωρώ πολύ σημαντικό να εφαρμοστούν αυτές οι οδηγίες σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, ώστε εταιρείες όπως η δική μας να μπορούν να προσφέρουν απτά οφέλη του εξηλεκτρισμού στις τοπικές κοινωνίες, διατηρώντας παράλληλα έναν συνεχή διάλογο με τους πελάτες μας.
Μία ακόμη προτεραιότητα με την οποία είμαι ιδιαίτερα παθιασμένη είναι η εκπαίδευση και η ανάπτυξη δεξιοτήτων. Το να νιώθουμε υπερηφάνεια για το επάγγελμά μας ως ηλεκτρολόγοι δημιουργεί αξία: Είμαστε οι «ήρωες του κλίματος», ως καταλυτικοί παράγοντες στη μετάβαση προς μια Ευρώπη χωρίς άνθρακα. Δουλεύοντας μαζί πανευρωπαϊκά μπορούμε να διαδώσουμε αυτό το μήνυμα και να ενισχύσουμε το ρόλο του κλάδου μας στην οικοδόμηση ενός βιώσιμου μέλλοντος.
– Στη σύνοδο “Installers’ Summit 2025” ,την οποία συνδιοργανώνει η EuropeOn με την GCP Europe στις 18-19 Νοεμβρίου, θα εστιάσετε στο ζήτημα των δεξιοτήτων. Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους επαγγελματίες που θα παρευρεθούν;
– Θα μεταφέρω τα βασικά μηνύματα από τη συνάντηση με τον Επίτροπο της ΕΕ κ. Dan Jοrgensen, στην οποία συμμετείχα ως ομιλήτρια στις 11 Ιουνίου. Χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμη προβλεψιμότητα για να δημιουργηθούν θετικές συνθήκες για επενδύσεις, όχι μόνο στον εξηλεκτρισμό και στην ενεργειακή απόδοση, αλλά και στην οργανωτική ικανότητα, καθώς και στην πρόσληψη και κατάρτιση νέων ανθρώπων.
Για να σας δώσω ένα πρακτικό παράδειγμα, το φαινόμενο του «stop and go» που παρατηρείται στην εφαρμογή της έκθεσης βιωσιμότητας (CSRD) προκαλεί σύγχυση στις επιχειρήσεις, οδηγώντας σε περιττές καθυστερήσεις στη μετάβαση προς μια ανταγωνιστική, απαλλαγμένη από άνθρακα οικονομία.
Ως εργοδότης και ιδιοκτήτρια επιχείρησης, θέλω να τηρώ τον λόγο μου, καθώς η εμπιστοσύνη είναι σημαντική. Είναι ζωτικής σημασίας οι άνθρωποι να νιώθουν ότι μπορούν να μας εμπιστευτούν, και γι’ αυτό χρειαζόμαστε σαφείς κανόνες και κατευθυντήριες γραμμές που να είναι μακροπρόθεσμες και βιώσιμες. Έτσι μπορούμε να επενδύσουμε στα υλικά και στους ανθρώπους που θα κάνουν τη μετάβαση πραγματικότητα. Η αξιοπιστία μας είναι εξαιρετικά σημαντική, τόσο στις επιχειρηματικές σχέσεις όσο και στις σχέσεις με πελάτες και εργαζομένους.
Οπότε το ερώτημα είναι: Πώς μπορούμε ως κλάδος να συνεργαστούμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο με βάση την εμπιστοσύνη;
– Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η πρόκληση της έλλειψης εργατικού δυναμικού; Υπάρχουν συγκεκριμένες πολιτικές που θεωρείτε πιο επείγουσες για την προσέλκυση νέων ταλέντων;
– Στην Hallabro θεωρούμε το προσωπικό μας ως τον «χρυσό» της εταιρείας και προσλαμβάνουμε μαθητευόμενους κάθε χρόνο, για να εξασφαλίσουμε νέα ταλέντα. Προσωπικά είμαι πολύ ενεργά εμπλεκόμενη σε αυτό, και έχουμε καταφέρει να εξασφαλίσουμε στήριξη από το τοπικό δημοτικό συμβούλιο, ώστε οι μελλοντικοί ηλεκτρολόγοι να λαμβάνουν την κατάλληλη εκπαίδευση για να εργαστούν μαζί μας και στη Holtab, μια ακόμη ισχυρή τοπική εταιρεία στον τομέα του εξηλεκτρισμού.
Ως εργοδότες, έχουμε την ευθύνη να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη του κλάδου, για παράδειγμα συνεργαζόμενοι στην εκπαίδευση μαθητευόμενων και επηρεάζοντας τα προγράμματα σπουδών σε συνεργασία με την Εθνική Υπηρεσία Εκπαίδευσης της Σουηδίας, βάσει των πραγματικών αναγκών της αγοράς. Επομένως, η συνεργασία μας με δημόσιους φορείς και σχολεία είναι καθοριστικής σημασίας.
Στη EuropeOn συζητάμε συχνά το ζήτημα της έλλειψης εξειδικευμένων επαγγελματιών σε όλη την Ευρώπη. Πρώτα απ’ όλα, χρειάζεται να προσελκύσουμε νέους ανθρώπους και άτομα που αλλάζουν καριέρα, ενθαρρύνοντάς τους να επιλέξουν τεχνικά επαγγέλματα. Και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στους κλάδους που είναι κρίσιμοι για την ενεργειακή και ψηφιακή μετάβαση, με τον ηλεκτρολογικό τομέα να είναι ένας από αυτούς.
Στη EuropeOn ανυπομονούμε για τη δημοσίευση της Στρατηγικής για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (VET) το 2026, και έχουμε ήδη προχωρήσει σε συστάσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη συνολική στρατηγική, τη χρήση σύντομων εκπαιδευτικών προγραμμάτων που οδηγούν σε πιστοποιήσεις συγκεκριμένων δεξιοτήτων (microcredentials) και την αυτόματη αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων στον κλάδο μας.
– Πόσο σημαντική είναι η συνεργασία μεταξύ των εθνικών συνδέσμων στο πλαίσιο της EuropeOn;
– Έχω μάθει πάρα πολλά όλα αυτά τα χρόνια στη EuropeOn! Είναι πολύτιμο να ανταλλάσσεις εμπειρίες με συναδέλφους από όλη την Ευρώπη· μου έχει διδάξει πολλά για το πώς να ενισχύσω την ελκυστικότητα της εταιρείας μου αλλά και για να γνωρίζω ότι την κατευθύνω προς τη σωστή πορεία. Μπορούμε να μαθαίνουμε από τις βέλτιστες πρακτικές άλλων, να συζητάμε από κοινού τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε και να αναζητούμε κοινές λύσεις που θα μας επιτρέψουν να έχουμε ουσιαστική επιρροή.
Αλλά η συνεργασία ξεπερνά ακόμη και την Ευρώπη! Αυτό τον Οκτώβριο ταξιδέψαμε στο Μιλάνο για να συναντήσουμε Αμερικανούς εργολήπτες ηλεκτρολόγους από την Ένωση Εργολάβων Ηλεκτρολόγων των Ηνωμένων Πολιτειών (National Electrical Contractors Association [NECA]). Ήμουν πολύ χαρούμενη που στη συνάντηση μοιράστηκα το βήμα με την κ. Ruth Devine, την πρόεδρο της Ένωσης Εργοληπτών Ηλεκτρολόγων Βρετανίας (Electrical Contractors’ Association [ECA]). Τόσο το περιβάλλον μάθησης όσο και η δικτύωση εντός της EuropeOn έχουν δώσει σε εμένα, στην εταιρεία μου και στο Σύνδεσμο Εργοληπτών Ηλεκτρολόγων Σουηδίας μεγάλη έμπνευση και γνώση.
– Μια και αναφερθήκατε στη συνάντηση με τη NECA στο Μιλάνο, ποια ήταν τα βασικά αποτελέσματα που προέκυψαν;
– Η συνάντησή μας με τη NECA αλλά και την ELECTRI International αποτέλεσε μια εξαιρετική ευκαιρία ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ Ευρωπαίων και Αμερικανών. Για δύο ημέρες, οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε κοινές προκλήσεις και ευκαιρίες, γύρω από πέντε βασικούς άξονες, που ήταν οι εξής:
- Η έλλειψη εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων.
- Η παραγωγικότητα.
- Οι ιδιωτικές επενδύσεις και η διαδοχή επιχειρήσεων.
- Οι λύσεις καθαρής τεχνολογίας.
- Ο τρόπος με τον οποίο μπορούν οι επιχειρήσεις να κινηθούν μέσα στο σημερινό, ασταθές οικονομικό περιβάλλον.
Πέρα από τις επίσημες συνεδρίες, οι συζητήσεις μας ήταν ιδιαίτερα ανοιχτές και εποικοδομητικές, αποδεικνύοντας πόσα μπορούν να μάθουν οι δύο πλευρές η μία από την άλλη.
– Θα μπορούσατε να μας δώσετε μια συνολική εικόνα της τρέχουσας κατάστασης για τους εργολήπτες ηλεκτρολόγους στη χώρα σας τη Σουηδία;
– Αυτή τη στιγμή, η μεγαλύτερη πρόκληση στη Σουηδία είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού. Υπολογίζεται ότι λείπουν περίπου 6.000 ηλεκτρολόγοι για να μπορέσει η χώρα να υλοποιήσει την κλιματική μετάβαση και τον όγκο έργων που αναμένεται μέχρι το 2030.
Πρέπει να γίνει πολλή δουλειά και η συνεργασία του κλάδου με τα σχολεία και τις δημόσιες αρχές είναι καθοριστικής σημασίας, ώστε να ενισχυθεί η επαγγελματική εκπαίδευση και να αρχίσει να κλείνει το χάσμα μεταξύ αναγκαίου και διαθέσιμου εργατικού δυναμικού.
Στη Σουηδία, η επαγγελματική εκπαίδευση για ηλεκτρολόγους βασίζεται κυρίως στο σχολικό σύστημα. Το Λύκειο προσφέρει τρία χρόνια συνδυασμένης θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης, ακολουθούμενα από ένα χρόνο μαθητείας σε επιχείρηση, ώστε οι νέοι να αποκτήσουν πρακτική εμπειρία.
Μέσω του ETG, ενός πιστοποιημένου προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης για ηλεκτρολόγους, έχουμε αναπτύξει ένα μοντέλο εκπαίδευσης που είναι περισσότερο προσανατολισμένο στην πρακτική. Συνδυάζει διδασκαλία στην τάξη, εξάσκηση στο εργαστήριο και πρακτική εμπειρία στην εργασία, σε ένα ενιαίο πρόγραμμα, στο οποίο συμμετέχουν και οι εργοδότες, ώστε να διασφαλίζεται ότι ανταποκρίνεται στα σύγχρονα τεχνολογικά πρότυπα και στις ανάγκες του κλάδου.
Στο τέλος, οι μαθητές δίνουν πρακτικές εξετάσεις για να αποδείξουν ότι είναι πλήρως ικανοί να ασκήσουν το επάγγελμα του ηλεκτρολόγου. Το τεστ αυτό είναι εμπνευσμένο από τους διεθνείς αγώνες δεξιοτήτων WorldSkills, εξασφαλίζοντας μια ρεαλιστική και πρακτική αξιολόγηση.
– Ο ηλεκτρολογικός κλάδος παραδοσιακά κυριαρχείται από άνδρες. Τι μπορεί να γίνει για να ενταχθούν περισσότερες γυναίκες στον κλάδο;
– Τα πρότυπα είναι σημαντικά στον τομέα μας. Αν και αυτή τη στιγμή μόνο περίπου το 10% των ενήλικων εκπαιδευόμενων στον ηλεκτρολογικό τομέα είναι γυναίκες, το ποσοστό αυτό είναι καλύτερο από το 2-3% που παρατηρείται στους νέους.
Είναι σημαντικό να μοιραζόμαστε θετικές ιστορίες, και η πρωτοβουλία “Upplyst Sverige – upplystsverige.se” είναι ένα καλό παράδειγμα μιας βραβευμένης καμπάνιας που στοχεύει στην προσέλκυση περισσότερων γυναικών και στην έμπνευση των νέων γενεών. Με το να διηγούμαστε περισσότερες ιστορίες για το επάγγελμα, παρουσιάζουμε μια δίκαιη και σύγχρονη εικόνα του κλάδου, η οποία ελπίζουμε ότι θα προσελκύσει περισσότερες νέες γυναίκες.
Πρέπει να αξιοποιήσουμε το ενδιαφέρον που έχουν για την τεχνολογία τα κορίτσια, να τα ενθαρρύνουμε και να τα ενδυναμώσουμε ώστε να τολμήσουν να ακολουθήσουν αυτό το δρόμο. Το να είσαι ηλεκτρολόγος σήμερα δεν είναι πλέον βρόμικη ή βαριά δουλειά. Αντίθετα, είναι πιο τεχνολογικά προσανατολισμένο επάγγελμα και περιλαμβάνει εκτενή χρήση λογισμικού. Το εργασιακό περιβάλλον στους χώρους των πελατών είναι γενικά καλύτερο, και η αισθητική έχει αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία για τους πελάτες.
Η εργασία ως ηλεκτρολόγος είναι συναρπαστική και ανταποδοτική, και ταιριάζει στις γυναίκες όσο και στους άνδρες!
– Κλείνοντας τη συνέντευξή μας, τι θα συμβουλεύατε τους νέους που σκέφτονται να ακολουθήσουν καριέρα στον ηλεκτρολογικό τομέα;
– Ο εξηλεκτρισμός είναι πλέον πραγματικότητα, και ο ηλεκτρολογικός κλάδος παίζει κεντρικό ρόλο στη δημιουργία μιας πιο βιώσιμης κοινωνίας, προωθώντας την ενεργειακή μετάβαση. Και όχι μόνο αυτό! Ο κλάδος είναι επίσης πολύ σημαντικός για την προώθηση της ψηφιοποίησης και για τη συνεισφορά του σε μια πιο ενεργειακά ανεξάρτητη και ανθεκτική Ευρώπη.
Παράλληλα, είναι ένας τομέας γεμάτος ευκαιρίες. Στην εταιρεία μου έχουμε πολλά παραδείγματα όπου, ως ηλεκτρολόγος, μπορείς να εξελιχθείς σε τεχνικό εμπειρογνώμονα και ηγέτη, αξιοποιώντας την εμπειρία και τις γνώσεις σου. Αυτός είναι ένας συνηθισμένος δρόμος καριέρας στη Σουηδία, όπου οι εργαζόμενοι προοδεύουν εντός της εταιρείας στην οποία εργάζονται. Υπάρχουν επίσης άπειρες επιλογές για συνεχή κατάρτιση και εκμάθηση νέων τεχνολογιών.
Ο κλάδος προσφέρει σταθερότητα, αλλά και μεγάλη ποικιλία και διαφορετικές καριέρες. Και, πάνω απ’ όλα, είναι ένας πολύ διασκεδαστικός κλάδος, καθώς κάθε μέρα στη δουλειά είναι διαφορετική από την προηγούμενη.
Οπότε, στους νέους που ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν καριέρα στον ηλεκτρολογικό τομέα, δεν μπορώ να πω τίποτα άλλο παρά: «Καλώς ήρθατε στο πιο ευχάριστο επάγγελμα του κόσμου!».
