Οι διαδικασίες ελέγχου για την ασφάλεια των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων στοχεύουν στη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας τους και στην προστασία ανθρώπων, ζώων και περιουσίας έναντι κινδύνων και βλαβών που ενδέχεται να προκύψουν από τη χρήση των εγκαταστάσεων αυτών.
Άρθρο του κ. Χαράλαμπου Γ. Κουτρούλη*
Η ασφάλεια των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και οι διαδικασίες ελέγχου είναι αποκλειστική ευθύνη και αρμοδιότητα των ηλεκτρολόγων. Παρακάτω παραθέτονται οι συνθήκες που ελέγχονται στα συστήματα ΤΤ και ΙΤ(πεδίο 1.1, πρωτόκολλο ελέγχου ηλεκτρικής εγκατάστασης, έντυπο νέας Υπεύθυνης Δήλωσης Εγκαταστάτη [Υπουργική Απόφαση 101195/2021]).
Προστασία από έμμεση επαφή σε σύστημα ΤΤ
Οι απαιτήσεις συμμόρφωσης για προστασία από έμμεση επαφή σε σύστημα ΤΤ είναι οι εξής:
- Στο σύστημα τροφοδότησης με σύνδεση των γειώσεων ΤΤ, ο ουδέτερος (ή ένα άλλο σημείο, όταν ο ουδέτερος δεν είναι διαθέσιμος) είναι άμεσα συνδεδεμένος προς τη γη, ενώ τα εκτεθειμένα αγώγιμα μέρη της εγκατάστασης συνδέονται με ηλεκτρόδια γείωσης, ηλεκτρικά ανεξάρτητα από τη γείωση του συστήματος τροφοδότησης
- Ο ουδέτερος δεν γειώνεται μετά από RCD.
- Όλα τα αγώγιμα μέρη που προστατεύονται από την ίδια διάταξη προστασίας, συνδέονται μέσω αγωγών προστασίας προς κοινό ηλεκτρόδιο γείωσης.
- Τα ταυτόχρονα προσιτά αγώγιμα μέρη συνδέονται με το ίδιο ηλεκτρόδιο γείωσης.
Διευκρίνιση: Δυο στοιχεία θεωρούνται ταυτόχρονα προσιτά αν η μεταξύ τους ελάχιστη απόσταση είναι μικρότερη από 2,5 μέτρα, αυξανόμενη κατά το μήκος των χρησιμοποιούμενων στο χώρο αγώγιμων στοιχείων. Το δάπεδο θεωρείται αγώγιμο στοιχείο αν δεν είναι μονωτικό.
- Αποδεκτές διατάξεις προστασίας από έμμεση επαφή είναι οι διατάξεις υπερέντασης, RCD και οι διατάξεις προστασίας τάσης σφάλματος.
Διευκρίνιση: Για λόγους επιλογικής συνεργασίας επιτρέπεται χρονική καθυστέρηση μεταξύ των RCD που δεν θα υπερβαίνει το 1 δευτερόλεπτο.
Προστασία από έμμεση επαφή σε σύστημα ΙΤ
Οι απαιτήσεις συμμόρφωσης για προστασία από έμμεση επαφή σε σύστημα ΙΤ είναι οι εξής:
- Στην εγκατάσταση που εφαρμόζεται το σύστημα σύνδεσης των γειώσεων ΙΤ και διανέμεται ο ουδέτερος, το υλικό που συνδέεται μεταξύ φάσης και ουδετέρου έχει μόνωση κατάλληλη για την τάση μεταξύ φάσεων.
- Τα ταυτόχρονα προσιτά μέρη συνδέονται όλα στο ίδιο ηλεκτρόδιο γείωσης.
Διευκρίνιση: Δύο στοιχεία θεωρούνται ταυτόχρονα προσιτά αν η μεταξύ τους ελάχιστη απόσταση είναι μικρότερη από 2,5 μέτρα, αυξανόμενη κατά το μήκος των χρησιμοποιούμενων στο χώρο αγώγιμων στοιχείων. Το δάπεδο θεωρείται αγώγιμο στοιχείο αν δεν είναι μονωτικό.
- Τα εκτεθειμένα αγώγιμα μέρη της εγκατάστασης γειώνονται μέσω αγωγών προστασίας.
Διευκρίνιση: Σε πολυώροφα κτίρια, όπου δεν μπορεί –για πρακτικούς λόγους– να γίνει γείωση των αγωγών προστασίας, είναι δυνατό αυτή να πραγματοποιηθεί με σύνδεσή τους προς τα ξένα αγώγιμα στοιχεία.
- Αν συμβεί 2ο σφάλμα και τα εκτεθειμένα αγώγιμα μέρη είναι γειωμένα όλα μαζί, τότε ο έλεγχος συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του Κανονισμού γίνεται όπως στο σύστημα γειώσεων ΤΝ.
- Αν συμβεί 2ο σφάλμα και τα εκτεθειμένα αγώγιμα μέρη είναι γειωμένα ατομικά ή κατά ομάδες, τότε ο έλεγχος συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του Κανονισμού γίνεται όπως στο σύστημα γειώσεων ΤΤ.
- Αποδεκτές διατάξεις προστασίας είναι οι επιτηρητές μόνωσης, οι διατάξεις υπερέντασης και RCD.
- Η διάταξη επιτήρησης μόνωσης (αν υπάρχει) παρέχει ηχητικό ή / και οπτικό σήμα στο πρώτο σφάλμα. Αν συνυπάρχουν ηχητικό και οπτικό, η ακύρωση του ηχητικού δεν αναιρεί το οπτικό, το οποίο παραμένει όσο και το σφάλμα.
*Ο κ. Χαράλαμπος Γ. Κουτρούλης είναι διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός, MSc, διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου. (Προτάσεις και σχόλια στα σχετικά θέματα είναι ευπρόσδεκτα στην ηλεκτρονική διεύθυνση: ilektroskopio@koutroulis.gr).
