Δευτέρα, 17 Φεβρουαρίου, 2025

ΑρχικήΣαλόνι ΦωτισμούΜελέτη φωτισμού: Δείπνο με θέα στην αθηναϊκή ριβιέρα

Μελέτη φωτισμού: Δείπνο με θέα στην αθηναϊκή ριβιέρα

Tο εστιατόριο «Ιθάκη» υπήρξε για πολλά χρόνια σημείο αναφοράς στη ζωή των νοτίων προαστίων, έχοντας φιλοξενήσει εξέχουσες προσωπικότητες κατά τη διάρκεια της πολυετούς λειτουργίας του. Η ομάδα ανεξάρτητων μελετητών φωτισμού ASlight κλήθηκε να σχεδιάσει εκ νέου το φωτισμό κατά την ανακαίνιση του εστιατορίου.

Άρθρο της κ. Mατίνας Μαγκλάρα και της κ. Κάτιας Μήλια – Αργείτη*

Τοποθετημένο στο καλύτερο σημείο της αθηναϊκής ριβιέρας, το Λαιμό της Βουλιαγμένης, το εστιατόριο «Ιθάκη» προσφέρει πανοραμική θέα στους επισκέπτες. Το 2019 ανακαινίστηκαν πλήρως οι εσωτερικοί και εξωτερικοί του χώροι, φέρνοντας στο σήμερα την κλασική του ταυτότητα.

Η ομάδα ανεξάρτητων μελετητών φωτισμού ASlight κλήθηκε να σχεδιάσει εκ νέου το φωτισμό κατά την ανακαίνιση του εστιατορίου. Καθώς όλοι οι εσωτερικοί και οι εξωτερικοί χώροι έχουν απρόσκοπτη θέα προς τη θάλασσα, πρωταρχικός σκοπός της μελέτης φωτισμού ήταν ο σεβασμός στη νυχτερινή θέα και στο νυχτερινό ουρανό. Εξίσου σημαντικός στόχος ήταν η δημιουργία μιας συναρπαστικής ατμόσφαιρας, που συνάδει με τον νέο κομψό σχεδιασμό και ενισχύει τη γαστρονομική εμπειρία.

Πρώτη προσέγγιση

Προσεγγίζοντας το εστιατόριο, οι επισκέπτες αντικρίζουν τη σκάλα της εισόδου. Η ανάδειξή της πραγματοποιήθηκε με γραμμικό ενσωματωμένο φωτισμό σε κάθε ρίχτι και με φανάρια τοποθετημένα εκατέρωθεν, που προσδίδουν θερμό φως και οριοθετούν την πρόσβαση. Η γύρω φύτευση που αγκαλιάζει την είσοδο αναδείχθηκε με πιο ψυχρούς τόνους.

Ο φωτισμός της κύριας επιγραφής του εστιατορίου αποτέλεσε αντικείμενο ιδιαίτερης πρόκλησης, λόγω των σκουρόχρωμων επιφανειών της και της θέσης της δίπλα στην κεντρική είσοδο. Ο φωτισμός που επιλέχθηκε δανείζεται τεχνικές από το θέατρο, αναπαράγοντας σκιές από τη φύτευση και πλαισιώνοντας με ακρίβεια το φως στα αρχιτεκτονικά στοιχεία. Το αποτέλεσμα εντάσσει την επιγραφή τόσο στο φυσικό όσο και στο κτiριακό της περιβάλλον, δίνοντας επίσης μία πρώτη ένδειξη της ατμόσφαιρας του εστιατορίου.

Δείπνο σε εσωτερικό χώρο

Οι εσωτερικοί χώροι περιλαμβάνουν το διάδρομο εισόδου κατά μήκος του οποίου αναπτύσσεται η ξύλινη προθήκη που φιλοξενεί τη συλλογή των εκλεκτών κρασιών και πούρων του εστιατορίου. Ο φωτισμός εντός της προθήκης έχει γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ευανάγνωστες οι ετικέτες των κρασιών και να προσδίδεται στο σύνολο της προθήκης η αίσθηση του βάθους.

Στο μέσο του διαδρόμου ξεκινά το μπαρ με τα διαφώτιστα υάλινα ράφια ιδιοκατασκευής για τα εκλεκτά αποστάγματα. Στο κέντρο του μπαρ, σημείο αναφοράς του χώρου, βρίσκεται η βιτρίνα με τα «κοράλλια», το πιο ιδιαίτερο στοιχείο του εστιατορίου. Τα διακοσμητικά λευκά στοιχεία φαίνονται να αιωρούνται στο κενό. Ο φωτισμός των στοιχείων αυτών αποτέλεσε ξεχωριστό αντικείμενο μελέτης για την ομάδα φωτισμού.

Η κύρια αίθουσα του εστιατορίου αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα, το καθένα από τα οποία έχει διαφορετική διάταξη τραπεζιών. Οι οργάνωση των τραπεζιών είναι ελεύθερη, με τραπέζια διαφορετικών σχημάτων και μεγεθών να διατάσσονται στο χώρο κατά περίπτωση. Η ομάδα μελέτης φωτισμού, σε συνεργασία με τους διακοσμητές του έργου, ανέλαβε το σχεδιασμό επιδαπέδιων και επίτοιχων διακοσμητικών φωτιστικών ειδικής κατασκευής, που συμπληρώνουν και ενισχύουν τον χαρακτήρα του εστιατορίου.

Δείπνο σε εξωτερικό χώρο

Ο εξωτερικός χώρος αναπτύσσεται και αυτός σε επίπεδα με μικρά και μεγάλα διαζώματα, που διατάσσονται εντός του πρασίνου. Ο φωτισμός του εξωτερικού χώρου έγινε με τον πιο διακριτικό τρόπο, εξασφαλίζοντας οπτική άνεση, ανεμπόδιστη θέα από όλες τις θέσεις, ασφαλή κυκλοφορία των επισκεπτών στα διαζώματα και ήπια πλαισίωση φυτικού διάκοσμου.

Για το σκοπό αυτό τα φωτιστικά σώματα τοποθετήθηκαν είτε σε χαμηλή στάθμη εντός της φύτευσης των παρτεριών, είτε ψηλά στις φυλλωσιές των δέντρων, αφήνοντας τον ορίζοντα ελεύθερο από πηγές φωτισμού. Ο φωτισμός οργανώθηκε σε τρία επίπεδα: στον γενικό φωτισμό που παράγεται έμμεσα από τις φυλλωσιές των δένδρων, στο φωτισμό κυκλοφορίας και ανάδειξης της χαμηλής φύτευσης και στο φωτισμό των τραπεζιών μέσω των φορητών φωτιστικών μπαταρίας.

Το κυκλικό μπαρ στο ανώτερο διάζωμα αποτελεί το κεντρικό στοιχείο του εξωτερικού χώρου. Η ομάδα μελέτης ανέλαβε το φωτισμό της επένδυσης από όνυχα και της σύνθεσης των ραφιών. Επίσης, σχεδίασε την ένταξη των φωτιστικών σωμάτων στην ειδική κατασκευή της οροφής. Εκατέρωθεν του μπαρ, ο χώρος οριοθετήθηκε από δύο συνθέσεις αναρτώμενων φωτιστικών.

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Η ολοκλήρωση της εγκατάστασης και των ιδιοκατασκευών εντός πολύ περιορισμένου χρονοδιαγράμματος αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του έργου. Το έργο πλαισιώθηκε τεχνικά με εξοπλισμό φωτισμού που ανταποκρίνεται στις υψηλές απαιτήσεις ποιότητας, ευελιξίας και αντοχής. Όλα τα «downlight» και «spotlight» είναι κατευθυνόμενα και εξοπλίστηκαν με ειδικά αντιθαμβωτικά εξαρτήματα, ώστε να εξασφαλίζεται η οπτική άνεση και η αποφυγή αντανακλάσεων στα υαλοστάσια.

Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο της εγκατάστασης φωτισμού, για κάθε περιοχή χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικές στρατηγικές, ώστε να εξυπηρετούνται όλες οι λειτουργικές ανάγκες αλλά και να παρέχονται οι μέγιστες δυνατότητες για τη δημιουργία ατμόσφαιρας.

Η κεντρική αίθουσα διαχωρίστηκε σε λειτουργικές ζώνες που ελέγχονται μέσω DMX κονσόλας. Στη μικρότερη αίθουσα δόθηκε η ευκαιρία για μεγαλύτερη ευελιξία και ρύθμιση της στάθμης φωτισμού ανά τραπέζι μέσω tablet και συστήματος Bluetooth. Ωστόσο, χάριν ευχρηστίας, ο φωτισμός της μικρότερης αίθουσας ομαδοποιήθηκε και εντάχθηκε στον κεντρικό DMX έλεγχο. O φωτισμός των εξωτερικών χώρων παραμένει σταθερός σε μία συγκεκριμένη ισορροπία, η οποία προέκυψε κατόπιν επιτόπου στάθμισης του αναλογικού dimming.

Φωτισμός και ειδικές κατασκευές

Οι βασικές ιδιοκατασκευές φωτισμού σχεδιάστηκαν και αναπτύχθηκαν εκτός του εντατικού χρονοδιαγράμματος της ανακαίνισης. Τις απαιτητικές αυτές κατασκευές αποτελούν η βιτρίνα με τα «κοράλλια» και τα υάλινα αυτόφωτα ράφια του μπαρ.

Οι ιδιοκατασκευές υλοποιήθηκαν κατόπιν ενδελεχούς έρευνας επί των υλικών, της θερμικής συμπεριφοράς και της αντοχής τους. Επίσης διερευνήθηκε η καταλληλότητα των πηγών φωτισμού και ο έλεγχος αυτών. Παράλληλα, ελέγχθηκαν όλες οι πιθανές γωνίες θέασης, για την απόλυτη κάλυψη του εξοπλισμού και των φωτεινών πηγών.

Η βιτρίνα με τα «κοράλλια» είναι μια διακοσμητική σύνθεση διπλής όψης που αποτελείται από δέκα χειροποίητα αντικείμενα κωνικής διατομής σε 4 διαφορετικές διαμέτρους. Τα «κοράλλια» τοποθετήθηκαν μέσω ειδικά σχεδιασμένης κρυφής στήριξης σε διαφανές πολυκαρβονικό πανέλο. Για τον ομοιόμορφο φωτισμό των διαφορετικού πάχους και διαμέτρου «κοραλλιών» σχεδιάστηκαν ειδικές βάσεις τοποθέτησης των LED που λειτουργούν και ως ψήκτρες. Όλος ο εξοπλισμός φωτισμού είναι προσβάσιμος για συντήρηση και καθαρισμό.

Τα ράφια του μπαρ είναι υάλινες επιφάνειες διπλής όψης, ομοιόμορφα φωτισμένες. Μια εμπεριστατωμένη μελέτη υλικών και υφών οδήγησε σε έναν συνδυασμό διαφορετικών επιφανειών, για μια ανθεκτική, μη ολισθηρή και σταθερή επιφάνεια. Το άνω υάλινο

στρώμα φωτίζει τις ετικέτες των μπουκαλιών και αποκαλύπτει το χρώμα και τη διαύγεια των εκλεκτών ποτών. Η κάτω πλευρά των ραφιών καλύπτεται από θερμοσκληρυμένη λευκή οπαλίνα με ειδικές επιστρώσεις ασφαλείας για προστασία από θραύση. Ο φωτισμός που παρέχεται στον πάγκο του μπαρ είναι απόλυτα λευκός και ομοιόμορφος, ενώ όλες οι επιφάνειες μπορούν να καθαριστούν ενδελεχώς και να αφαιρεθούν για συντήρηση.

Υλοποίηση, μια διαδικασία συνεργασίας

Ο λεπτομερής συντονισμός με τις ομάδες μελέτης και κατασκευής έφερε το έργο εις πέρας με επιτυχία, εντός ενός πολύ απαιτητικού χρονοδιαγράμματος. Οι πολυάριθμες ειδικές κατασκευές φωτισμού –αλλά και οι τροποποιήσεις που προέκυπταν κατά τη φάση των αποξηλώσεων– έκαναν τη διαδικασία αυτή ακόμη πιο απαιτητική.

Η στενή συνεργασία με την ομάδα ηλεκτρολόγων της εγκατάστασης ήταν καταλυτική για την άρτια υλοποίηση της μελέτης φωτισμού και τη διαφύλαξη του τελικού αποτελέσματος. Η επιτυχία της ανακαίνισης επανατοποθέτησε το εστιατόριο στο γαστρονομικό χάρτη, και αποτελεί παράδειγμα για τον καθοριστικό ρόλο του φωτισμού στη διαμόρφωση της ταυτότητας των χώρων εστίασης.

Βραβεία

Το έργο έχει βραβευθεί με Award of Merit 2020 της IES (Illuminating Engineering Society), με Gold Awards στους τομείς «Interior / hospitality» και «Exterior / hospitality» από τα Lighting Awards 2020, και είναι shortlisted με αναμονή της τελικής ανακοίνωσης στα Lighting Design Awards 2020.

Συντελεστές Έργου

  • Μελέτη φωτισμού: ASlight
  • Interior Design: SMK interiors
  • Κύριες ιδιοκατασκευές: Vlaxakis workshop
  • Κατασκευή: VSgroup
  • Φωτογράφιση: Alvaro Valdecantos, ASlight

*Η κ. Mατίνα Μαγκλάρα είναι αρχιτέκτων μηχανικός ΑΠΘ, σύμβουλος φωτισμού ΜSc και συνιδρύτρια της ASlight. Η κ. Κάτια Μήλια – Αργείτη είναι αρχιτέκτων μηχανικός ΠΠ, σύμβουλος φωτισμού ΜSc, Lighting Designer της ASlight.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ