Ηλεκτροσκόπιο Ελεγκτή Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων: Οπτικός έλεγχος κατά ΚΕΗΕ σε υπαίθριους, υγρούς και βρεγμένους χώρους

Η ασφάλεια των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και οι διαδικασίες ελέγχου είναι αποκλειστική ευθύνη και αρμοδιότητα των ηλεκτρολόγων.

Άρθρο του κ. Χαράλαμπου Γ. Κουτρούλη*

Η ασφαλής λειτουργία των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων προϋποθέτει την πλήρη συμμόρφωση με το ισχύον κάθε φορά κανονιστικό πλαίσιο.

Στην περίπτωση ωστόσο των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων που κατασκευάστηκαν με τον παλιότερο Κανονισμό Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων (ΚΕΗΕ), δηλαδή των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων με χρόνο κατασκευής πριν το 2007, όταν και έγινε υποχρεωτική η εφαρμογή του Προτύπου ΕΛΟΤ HD 384, ο οπτικός έλεγχος της ηλεκτρικής εγκατάστασης διενεργείται με βάση τα ισχύοντα στο ΚΕΗΕ, με χρήση του αντίστοιχου Πρωτοκόλλου Ελέγχου της Υπεύθυνης Δήλωσης Εγκαταστάτη (ΥΔΕ).

Κατά τον οπτικό έλεγχο για το πεδίο ελέγχου 1.11 του Πρωτοκόλλου Ελέγχου κατά ΚΕΗΕ και σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις, πρέπει να ελέγχονται συγκεκριμένα σημεία σε υπαίθριους, σε υγρούς και σε βρεγμένους χώρους (άρθρα 179 έως & 274).

Όσον αφορά τη διάκριση υγρών και βρεγμένων χώρων, αυτή γίνεται κατά τον ΚΕΗΕ ως εξής:

• Υγροί χώροι θεωρούνται εκείνοι στους οποίους, λόγω πρόσκαιρης ή μόνιμης παρουσίας υδρατμών, η υγρασία του αέρα εκδηλώνεται υπό μορφή πάχνης σε τοιχώματα οροφή κλπ., χωρίς ωστόσο να σχηματίζονται μεγάλες σταγόνες νερού, ούτε να εμποτίζονται τα τοιχώματα ή η οροφή.
• Βρεγμένοι χώροι θεωρούνται εκείνοι οι οποίοι είναι γεμάτοι για μεγάλο διάστημα από νερό ατμού ή αναθυμιάσεις, και εντός των οποίων τα τοιχώματα, οι οροφές και τα δάπεδα είναι εμποτισμένα με υγρασία, ενώ σχηματίζονται συνεχώς ή και πρόσκαιρα μεγάλες σταγόνες νερού (από συμπύκνωση ή αναθυμιάσεις).

Υπαίθριοι χώροι

Για τις εγκαταστάσεις υπαίθρου, ισχύουν τα εξής:

1. Οι εγκαταστάσεις αυτές πρέπει να είναι παντοπολικά αποζεύξιμες στην περίπτωση σημαντικών εξωτερικών εγκαταστάσεων ή κυκλωμάτων. Αυτό δεν αφορά μεμονωμένα φωτιστικά που διακλαδίζονται από τα εσωτερικά ηλεκτρικά κυκλώματα.
2. Οι ηλεκτρικές γραμμές πρέπει να απέχουν από το έδαφος:

     α) Τουλάχιστον 3,5 μέτρα σε περιοχές προσιτές μόνο σε πεζούς.

     β) Τουλάχιστον 6 μέτρα σε περιοχές προσιτές σε οχήματα.

3. Δεν επιτρέπεται η εναέρια διακλάδωση γραμμών για τροφοδότηση κινητήρων, συσκευών κατανάλωσης κλπ.
4. Οι ηλεκτρικές γραμμές δεν πρέπει να διασταυρώνονται με άλλες εναέριες γραμμές ασθενών ή ισχυρών ρευμάτων, πάνω ή κάτω από αυτές.
5. Οι γυμνοί αγωγοί μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο όταν είναι αδύνατη η χρήση μονωμένων αγωγών, και μόνο σε χώρους όπου έχει πρόσβαση μόνο το αρμόδιο προσωπικό και όπου υπάρχουν προειδοποιητικές πινακίδες.
6. Όλες οι διατάξεις και τα διακοπτικά στοιχεία των γραμμών πρέπει να είναι στεγανού τύπου.
7. Όλοι οι ρευματοδότες με τάση έναντι γης >36V πρέπει να φέρουν επαφή γείωσης και να είναι τοποθετημένοι σε επαρκές ύψος, ή να προστατεύονται με κλειδαριά.
8. Τα φωτιστικά σώματα πρέπει να είναι στεγανού τύπου, με αντιδιαβρωτική προστασία.
9. Τα φορητά φωτιστικά πρέπει να λειτουργούν με υποβιβασμένη τάση ≤36V και να τροφοδοτούνται από σταθερό μετασχηματιστή.
10. Οι κινητήρες πρέπει να είναι στεγανού τύπου και μονωτικό κάλυμμα. Δεν είναι υποχρεωτική η χρήση καλύμματος εφόσον γειώνονται.

Υγροί χώροι

Στους υγρούς χώρους (στους οποίους, όπως ειπώθηκε παραπάνω, υπάρχει πρόσκαιρη ή μόνιμη παρουσία υδρατμών αλλά δεν σχηματίζονται μεγάλες σταγόνες νερού και δεν εμποτίζονται τα τοιχώματα ή η οροφή), όλοι οι ρευματοδότες με τάση έναντι γης >50V πρέπει να φέρουν επαφή γείωσης.

Στα λουτρά των κατοικιών οι ρευματοδότες και οι διακόπτες πρέπει να είναι εγκατεστημένοι εκτός της ζώνης προσέγγισης από τον λουτήρα. Στα λουτρά, επίσης, πρέπει να υπάρχουν μόνο σταθερές θερμικές συσκευές, απρόσιτες από τη θέση του λουτήρα.

Βρεγμένοι χώροι

Για τους βρεγμένους χώρους ισχύουν τα εξής:

1. Η ηλεκτρική εγκατάσταση πρέπει να διαθέτει ένα γενικό διακοπτικό στοιχείο που να διακόπτει όλους τους ενεργούς αγωγούς (παντοπολική απόζευξη).
2. Οι ασφαλιστικές και διακοπτικές διατάξεις πρέπει να είναι εγκατεστημένες εντός άκαυστων και στεγανών κιβωτίων.
3. Οι ρευματοδότες πρέπει να είναι στεγανού τύπου, ενώ οι ρευματοδότες με τάση έναντι γης >36V πρέπει να φέρουν επαφή γείωσης.
4. Τα φωτιστικά σώματα πρέπει να είναι στεγανού τύπου.
5. Τα φορητά φωτιστικά πρέπει να λειτουργούν με υποβιβασμένη τάση ≤36V και να τροφοδοτούνται από σταθερό μετασχηματιστή, ενώ δεν επιτρέπονται αυτομετασχηματιστές.
6. Οι κινητήρες πρέπει να είναι στεγανού τύπου και να έχουν μονωτικό κάλυμμα, το οποίο δεν είναι υποχρεωτικό εάν γειώνονται οι κινητήρες.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ:

Από την 1η Ιανουαρίου 2024 ο Κανονισμός για τη μελέτη και κατασκευή νέων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων είναι το Πρότυπο ΕΛΟΤ 60364. Ο έλεγχος των εγκαταστάσεων που κατασκευάστηκαν με παλιότερους Κανονισμούς (ΚΕΗΕ, ΕΛΟΤ HD 384) εξακολουθεί να γίνεται με τον Κανονισμό που ίσχυε κατά το χρόνο κατασκευής τους.

*Ο κ. Χαράλαμπος Γ. Κουτρούλης είναι διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός, MSc, διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ilektroskopio@koutroulis.gr).