ʼρθρο του κ. Τάκη Γρηγορίου*
Επειδή η πιο φθηνή ενέργεια είναι αυτή που δεν καταναλώνουμε, σας θυμίζουμε μερικούς τρόπους με τους οποίους μπορείτε να μειώσετε την άσκοπη κατανάλωση ρεύματος, εξοικονομώντας χρήματα. Παραθέτουμε λοιπόν, έξυπνες και πρακτικές προτάσεις για να αλλάξετε απλές και καθημερινές σας συνήθειες σχετικά με την κατανάλωση ρεύματος.
Εν αναμονή των νέων αυξήσεων στους λογαριασμούς της ΔΕΗ που θα πραγματοποιηθούν τον Ιούλιο, καλό είναι να θυμηθούμε ορισμένους τρόπους για να κάνουμε εξοικονόμηση ενέργειας και να «κρατήσουμε» στο πορτοφόλι μας αυτά που διαφορετικά θα μας πάρουν οι νέοι λογαριασμοί της ΔΕΗ.
Ανεμιστήρας οροφής
Ο ανεμιστήρας οροφής μπορεί να αποδειχθεί ο καλύτερος σύμμαχός μας για να μειώσουμε τις σπατάλες ενέργειας από την αλόγιστη χρήση του κλιματιστικού. Ένας ανεμιστήρας οροφής καταναλώνει 10-15 φορές λιγότερη ενέργεια από ένα κλιματιστικό και μπορεί να προσφέρει ικανοποιητικά επίπεδα δροσισμού τις περισσότερες ημέρες του καλοκαιριού (ειδικότερα όταν συνδυάζεται με σωστή σκίαση των χώρων μας). Μπορεί όμως να συνδυαστεί κάλλιστα και το κλιματιστικό, επιτρέποντάς μας να κρατήσουμε ψηλά το θερμοστάτη του κλιματιστικού (28-29°C) και επιτυγχάνοντας εξοικονόμηση έως και 40% σε σύγκριση χωρίς τον ανεμιστήρα.
Ωστόσο ο ανεμιστήρας οροφής μπορεί να βοηθήσει και το χειμώνα. Οι περισσότεροι έχουν και δεύτερη λειτουργία για το χειμώνα όπου αντιστρέφεται η φορά των φτερών και στέλνουν αέρα προς το ταβάνι. Επειδή ο θερμός αέρας είναι πιο ελαφρύς από τον κρύο, η ζέστη έχει την τάση να συγκεντρώνεται ψηλά στο ταβάνι του σπιτιού μας. Ο ανεμιστήρας με χειμερινή λειτουργία, στέλνει αέρα προς τα πάνω εμποδίζοντας τη συσσώρευση της θερμότητας στο ταβάνι η οποία παραμένει χαμηλά και μας ζεσταίνει καλύτερα. Η χρήση του ανεμιστήρα στη χειμερινή του λειτουργία (πάντα στη χαμηλότερη ταχύτητα) σε συνδυασμό με κατάλληλη ρύθμιση του θερμοστάτη στο σύστημα θέρμανσης που έχουμε μπορεί να επιτύχει εξοικονόμηση μέχρι και 10%.
Ο ήλιος ζεσταίνει καλύτερα
Το καλοκαίρι, προσπαθούμε να προστατεύσουμε το χώρο μας όσο περισσότερο γίνεται από την ηλιακή ακτινοβολία. Τα κινητά σκίαστρα (τέντες, πέργκολες) είναι οι καλύτεροι σύμμαχοί μας. Το βράδυ πάντα αερίζουμε το σπίτι μας για να αποβάλουμε το συσσωρευμένο θερμικό φορτίο (μπορεί να μειωθεί μέχρι και 80%).
Αντίθετα, το χειμώνα εκμεταλλευόμαστε την παρουσία του ήλιου για να ζεστάνουμε το σπίτι. Αφήνουμε ανοιχτά τα παραθυρόφυλλα και τις κουρτίνες που κοιτάνε στη νότια πλευρά για να μπορέσει η ηλιακή ακτινοβολία να περάσει στους εσωτερικούς χώρους. Το βράδυ κλείνουμε καλά τα παραθυρόφυλλα (ιδιαίτερα αυτά που κοιτάνε βόρεια) για να ελαχιστοποιήσουμε τις διαρροές θερμότητας.
Δεν ξεχνάμε επίσης ότι ένας ηλιακός θερμοσίφωνας μπορεί να μας εξοικονομήσει 150-180 € ετησίως από το λογαριασμό της ΔΕΗ. Όσο βέβαια αυξάνεται το ρεύμα, τόσο περισσότερο θα αυξάνεται το όφελος και ο χρόνος απόσβεσης της αγοράς.
Πλένουμε ρούχα με τα μισά λεφτά
Περίπου το 90% του ρεύματος που καταναλώνει ένα πλυντήριο σε μία πλύση είναι για να ζεστάνει το νερό. Πλένοντας σε χαμηλές θερμοκρασίες, 30°C ή και κρύο νερό, μπορούμε να εξοικονομήσουμε περισσότερο από 50% ηλεκτρικό ρεύμα ανά πλύση, σε σχέση με υψηλές θερμοκρασίες.
Επίσης, αν πρόκειται να αγοράσετε καινούργιο πλυντήριο προτιμήστε το κλασσικό σχέδιο με την πόρτα μπροστά και όχι με την πόρτα από πάνω, αφού αυτά τα μοντέλα συνήθως καταναλώνουν διπλάσια ενέργεια και νερό. Εννοείται αγοράζουμε μοντέλο με την υψηλότερη ενεργειακή κλάση (στα πλυντήρια είναι η Α+++).
Έξυπνο μαγείρεμα
Από κάθε άποψη ο καλύτερος τρόπος για να μαγειρέψουμε είναι σε χαμηλή φωτιά… αυτό το ξέρουν και οι πέτρες. Επίσης, είναι καλή ιδέα να χρησιμοποιούμε το βραστήρα για να βράσουμε το νερό που θα χρησιμοποιήσουμε στο μαγείρεμα (π.χ. στα μακαρόνια), αντί για να περιμένουμε να ζεσταθεί στο μάτι της κουζίνας. Ο βραστήρας θα βράσει το νερό σχεδόν 2½ φορές πιο αποδοτικά από το μάτι της ηλεκτρικής κουζίνας εξοικονομώντας μας χρήματα.
Επιπλέον, επιλέγουμε σκεύη που εφαρμόζουν ακριβώς στην επιφάνεια του ματιού. Αν η βάση του σκεύους είναι 1-2 εκατοστά μικρότερη, τότε σπαταλάμε ακόμα και 30% περισσότερη ενέργεια από ό,τι χρειαζόμαστε.
Τέλος, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν χρειάζεται να προθερμαίνουμε το φούρνο. Πρόκειται για καθαρή σπατάλη ενέργειας που δεν έχει σχέση με το αποτέλεσμα του μαγειρέματος. Αγνοείστε τις συμβουλές, βάλτε κατευθείαν το φαγητό σε κρύο φούρνο και ανάψτε τον εκείνη τη στιγμή. Επίσης, είναι πολύ καλή ιδέα να σβήσουμε το φούρνο κάνα μισάωρο πριν το τέλος. Ο φούρνος θα κρατήσει αρκετή θερμότητα για να ολοκληρωθεί το ψήσιμο του φαγητού, αρκεί βέβαια να μην ανοιγοκλείνουμε την πόρτα αφού κάθε φορά που το κάνουμε αυτό χάνεται το 20% της θερμότητας.
Η ενεργειακή κλάση Α συνήθως δεν είναι η καλύτερη
Αν πρόκειται να αγοράσουμε μία νέα ηλεκτρική συσκευή, όπως ψυγείο, φούρνο, πλυντήριο, κλιματιστικό, επιλέγουμε ένα μοντέλο που ανήκει στην υψηλότερη ενεργειακή κλάση. Προσοχή όμως! Το σύστημα βαθμολόγησης μπορεί να είναι παραπλανητικό και να μην καταλήξουμε στην πιο αποδοτική συσκευή. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περισσότερες κατηγορίες συσκευών, όπως π.χ. στα ψυγεία, στα πλυντήρια κα, εκτός από την ενεργειακή κλάση Α υπάρχουν ακόμα Α+, Α++ και Α+++.
Η διαφορά στην κατανάλωση ενέργειας ανάμεσα σε αυτές τις κλάσεις είναι τεράστια, αφού ένα ψυγείο Α+++ σε σύγκριση με ένα ψυγείο Α καταναλώνει τη μισή ενέργεια. Αυτό μπορεί να σημαίνει διαφορά 25-30 € το χρόνο σε ένα ψυγείο μεσαίου μεγέθους. Καθώς όμως το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος αναμένεται να αυξηθεί και άλλο, η διαφορά αυτή θα μεγαλώσει, όπως αντίστοιχα θα μειωθεί ο χρόνος απόσβεσης του έξτρα κόστους αγοράς.
Αν χρειαστεί να αγοράσουμε κλιματιστικό, αγνοούμε την ενεργειακή κλάση αφού πλέον σχεδόν όλα τα μοντέλα ανήκουν στην κλάση Α και αναζητούμε την απόδοση, όπως αυτή εκφράζεται σε COP για θέρμανση και EER για ψύξη. Η απόδοση μας λέει για κάθε kw ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώνεται πόσα kw θέρμανσης ή ψύξης παράγονται. Το όριο που απαιτείται για την ενεργειακή κλάση Α είναι 3,21 ωστόσο πολλά μοντέλα επιτυγχάνουν απόδοση 4,5 ή και 5, δηλαδή περισσότερο από 50% πιο αποδοτικά στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος σε σχέση με τα απλά μοντέλα κλάσης Α. Επίσης προτιμάμε κλιματιστικό inverter. Η σωστή ρύθμιση της θερμοκρασίας (για παράδειγμα το καλοκαίρι στους 29 βαθμούς) θα επιτρέψει στο inverter να μας εξοικονομήσει αρκετά χρήματα.
Έξυπνος φωτισμός
Αν υπάρχει ακόμα κάποιος που χρησιμοποιεί παλιούς λαμπτήρες πυρακτώσεως, απλά να υπενθυμίσουμε ότι καίνε 4-5 φορές παραπάνω ρεύμα από τους λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας και ό,τι για κάθε παλιά λάμπα πυρακτώσεως 100W που αντικαθιστούμε με μία εξοικονόμησης ενέργειας αντίστοιχης φωτεινότητας, γλυτώνουμε περίπου 30-40 € το χρόνο.
Ακόμα καλύτερα, προτιμούμε μία λάμπα LED. Η διαφορά στην εξοικονόμηση είναι ακόμα μεγαλύτερη, ενώ η διάρκεια ζωής τους πιθανότατα μπορεί να ξεπεράσει και τα δέκα χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, σβήνουμε πάντα τα φώτα όταν δεν είμαστε στο δωμάτιο και γενικότερα αποφεύγουμε τον υπερβολικό φωτισμό.
Ενεργειακά βαμπίρ
Τέλος, δεν ξεχνάμε να κλείνουμε την τηλεόραση, τον αποκωδικοποιητή, το ρούτερ, το desktop ή το laptop και γενικά όλες τις ηλεκτρικές συσκευές από τον κεντρικό διακόπτη (ούτε σε stand by), ή ακόμα καλύτερα να τις βγάλουμε από την πρίζα.
Κι επειδή δεν είναι το πιο πρακτικό πράγμα στον κόσμο να βάζει και να βγάζει κανείς από την πρίζα 5-6 συσκευές δυο φορές την ημέρα, χρησιμοποιήσουμε ένα πολύμπριζο με διακόπτη και ενώνουμε εκεί όσες περισσότερες συσκευές μπορούμε.
Ψάχνετε να αγοράσετε υπολογιστή; Θυμηθείτε ότι τα laptops καταναλώνουν έως και 90% λιγότερη ενέργεια από ένα μέσο desktop.
*Ο κ. Τάκης Γρηγορίου, σπούδασε διεθνή οικονομικά και έκανε το μεταπτυχιακό του στις ευρωπαϊκές σπουδές στην Αγγλία. Με την Greenpeace ασχολείται από το 2003 αρχικά ως εθελοντής και οικονομικός υποστηρικτής. Έχει εργαστεί εθελοντικά και σε άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις και διετέλεσε για ένα χρόνο υπεύθυνος προγράμματος της αποστολής των Ελλήνων Γιατρών του Κόσμου στη Συρία. Από το 2008 κατέχει τη θέση του υπεύθυνου εκστρατείας για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών στο Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace.
