Το άρθρο – που θα παρουσιάσουμε στο περιοδικό μας σε δύο τεύχη – έχει ως σκοπό να υπενθυμίσει την διαδικασία μέτρησης συνέχειας των αγωγών προστασίας (ΡΕ). Μέτρηση η οποία απαιτείται τόσο κατά την συμπλήρωση των Πρωτοκόλλων ελέγχου, όσο και κατά την υποβολή της νέας Υπεύθυνης Δήλωσης Εγκαταστάτη.
Η Υπουργική απόφαση με Αρ. Φ.50/503/168 της 19/04/2011 η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ/Β’/844/16-05-2011. “Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 115239/25702/3627 της 21 Δεκ. 1965/11 Ιαν. 1966 (ΦΕΚ Β΄ 8) απόφασης του Υπουργού Βιομηχανίας «Περί ερμηνείας των διατάξεων του Νόμου 4483/65»”. Ορίζει νέο περιεχόμενο για την Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη στο οποίο περιλαμβάνεται και πρωτόκολλο ελέγχου με βάση το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 καθώς και τον ΚΕΗΕ.
Το ή τα Πρωτόκολλα ελέγχου καλύπτουν τον έλεγχο και την αποτύπωση αυτού του ελέγχου, ανάλογα αν η εγκατάσταση ακολουθεί το πρότυπο ΕΛΟΤ HD384 (εγκατάσταση μετά τις 5 Μαρτίου 2004, ΦΕΚ/Β/470/05-03-2004) ή τον ΚΕΗΕ (εγκατάσταση πριν τις 5 Μαρτίου 2006, ΦΕΚ/Β/470/05-03-2004).
Ανεξαρτήτως αν η Ηλεκτρική Εγκατάσταση έχει πραγματοποιηθεί κατά ΚΕΗΕ ή ΕΛΟΤ HD384 η δομή των πληροφοριών τα οποία καλύπτουν τα φύλλα των Πρωτοκόλλων είναι παρόμοια.
Η διαδικασία ελέγχου καθορίζεται από το πρότυπο ΕΛΟΤ HD384 – Μέρος 6, περιλαμβάνοντας όλα τα μέτρα µε τα οποία διαπιστώνεται ότι η ολόκληρη η εγκατάσταση που ελέγχεται, πληροί τις απαιτήσεις του προτύπου. Στον έλεγχο περιλαμβάνονται η οπτική επιθεώρηση, οι δοκιμές και οι μετρήσεις.
Μέσω των δοκιμών και των μετρήσεων επιβεβαιώνεται η σωστή λειτουργία των μέσων προστασίας της ηλεκτρικής εγκατάστασης. Με την χρήση κατάλληλων οργάνων γίνεται η μέτρηση των τιμών και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που δεν είναι εφικτά να διαπιστωθούν από την οπτική επιθεώρηση.
Στην διαδικασία των Μετρήσεων (πεδίο 3) όπως αυτές συμπληρώνονται στο πρωτόκολλο ελέγχου και στην κατηγορία 3.1. πρέπει να χαρακτηριστεί κατά ΕΛΟΤ HD384 η «Συνέχεια αγωγών προστασίας & συνδέσεις κύριας και συμπληρ. ισοδυναμικής συνδ.» ως «Καλά» ή «Όχι», ενώ κατά ΚΕΗΕ η «Συνέχεια αγωγών γείωσης (άρθρα 19,20,21)» ως «Καλά» ή «Όχι» (σχήμα 1).
Σχήμα 1. Κατηγορία συμπλήρωσης «Συνέχειας αγωγών προστασίας»
Για την συνέχεια αγωγών προστασίας είτε αυτή πρόκειται σαν μέτρηση να καλύψει το Πρωτόκολλο Ελέγχου κατά ΕΛΟΤ HD384 ή το Πρωτόκολλο Ελέγχου κατά ΚΕΗΕ πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα όργανο το οποίο πληροί της απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ EN61557.
Τα χαρακτηριστικά του τρόπου της δοκιμής καθώς και τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει το όργανο για μεν το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 ορίζονται στην παράγραφο 612.2 του Μέρους 6 του προτύπου. Η μεθοδολογία αυτή παρασύρει και τον τρόπο μέτρησης κατά ΚΕΗΕ.
612.2 Δοκιμή εξακρίβωσης της συνέχειας των αγωγών προστασίας και των συνδέσεων κύριας και συμπληρωματικής ισοδυναμικής σύνδεσης
Η συνέχεια των αγωγών πρέπει να εξακριβωθεί µε την εκτέλεση δοκιμής με μια πηγή που συνιστάται να έχει εν κενώ τάση μεταξύ 4V και 24V συνεχούς ή εναλλασσόμενου ρεύματος και µε ρεύμα τουλάχιστον 0,2 Α.
Σκοπός της μέτρησης της συνέχειας των αγωγών προστασίας
- Ελέγχουμε την συνέχεια των αγωγών προστασίας (ΡΕ) σε σχέση με τον κύριο αγωγό γείωσης.
- Ελέγχουμε την άρτια σύνδεση των αγωγών προστασίας όχι από την μπάρα των αγωγών γείωσης των πινάκων μέχρι των τερματικών σημείων, αλλά και των ισοδυναμικών συνδέσεων αυτών (είτε μέσω ισοδυναμικών ζυγών είτε ακόμα και στα κουτιά διακλάδωσης) εξασφαλίζοντας μια «σταθερή» σύνδεση των εκτεθειμένων αγώγιμων εξαρτημάτων με την διάταξη γείωσης (άρα και άριστης συνέχειας τους).
Το κύριο κομμάτι του προς ελέγχου μέρους της ηλεκτρικής εγκατάστασης είναι η καλή συνέχεια των αγωγών προστασίας (ΡΕ) και ο έλεγχος εαυτός αποτελείται από:
- αγωγοί που συνδέουν την μπάρα του αγωγού γείωσης του ή των πινάκων PE με τερματικά σημεία όπως πρίζες, φωτιστικά σημεία, μόνιμες συνδεδεμένες συσκευές, κ.λπ.
- αγωγούς ΡΕ που συνδέουν ισοδυναμικά αγώγιμα μέρη όπως δίκτυο ύδρευσης, δίκτυο θέρμανσης, νερό εγκατάσταση, δίκτυο φυσικού αερίου, κ.λπ. με τον κύριο ή τους συμπληρωματικούς ισοδυναμικούς ζυγούς.
Η δοκιμή συνέχειας επιβεβαιώνει ότι οι συνδέσεις των αγωγών προστασίας (ΡΕ) και πρόσθετες ισοδυναμικές συνδέσεις λειτουργούν.
Πρόβλημα από παραλληλία αγωγών
Πριν από την εκτέλεση μιας δοκιμής συνέχειας, θα πρέπει να ελέγχεται ότι δεν υπάρχουν επιπλέον παράλληλες διαδρομές μεταξύ του προς ελέγχου σημείου και της μπάρας των αγωγών προστασίας PE. Αν υπάρχουν δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέρος του συστήματος συνδεσμολογίας των αγωγών ΡΕ.
Παράλληλοι αγώγιμοι δρόμοι μπορεί να είναι πολύ προβληματικοί, ιδίως αν δεν αποτελούν μέρος του ηλεκτρικού συστήματος (ισοδυναμικές συνδέσεις) με αποτέλεσμα:
- Η πραγματική συνέχεια των αγωγών προστασίας PE να μην μπορεί να ελεγχθεί σωστά
- Μπορεί να αλλάξουν την αντίσταση ή μπορούν ακόμα και να αφαιρεθούν χωρίς προειδοποίηση (σχήμα 2)
Σχήμα 2. Μη επιτρεπτή παραλληλία αγωγών προστασίας PE.
Βάση του καθορισμού του τρόπου μέτρησης, εφόσον δημιουργείται μία πτώση τάσης στα άκρα του προς μέτρηση συνέχειας αγωγού και δίνουμε και ένα ρεύμα το όργανο με χρήση του νόμου του Ωμ σαν αποτέλεσμα θα δώσει Αντίσταση R σε Ω.
Αναμενόμενο αποτέλεσμα
Σε γενικές γραμμές, η αντίσταση συνέχειας πρέπει να είναι όσο το δυνατόν μικρότερη σύμφωνα με το μήκος και τη διατομή του αγωγού.
Η αντίσταση ενός αγωγού (R) είναι ανάλογη του μήκους του (l) και αντιστρόφως ανάλογη του εμβαδού της εγκάρσιας διατομής του (S) ενώ εξαρτάται και από το είδος του υλικού, του οποίου η ηλεκτρική συμπεριφορά καθορίζεται από μια σταθερά του υλικού που ονομάζεται ειδική ηλεκτρική αντίσταση (ρ):
Ο μαθηματικός τύπος ο οποίος εκφράζει την αντίσταση του αγωγού είναι: R=ρ•(l/S)
Σχόλιο:
Εννοείται ότι η μέτρηση αυτή μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ελέγχου συνέχειας για οποιοδήποτε αγωγό (είτε αυτός είναι κάποιος ενεργός αγωγός, ουδέτερος, αγωγός σήματος, αγωγός ελέγχου, κ.λπ.) ή ακόμα και για μεταλλική σωλήνωση (δίκτυο ύδρευσης, δίκτυο διανομής αερίου, κ.λπ.)
*Ο κ. Σαλευρής Αντώνιος, είναι Διπλ. Ηλεκτρονικός Μηχανικός BSc, Πτυχ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Τ.Ε. και Πτυχ. Μηχανικός Αυτοματισμού Τ.Ε.
Ο κ. Χαντζησοφιανός Χρήστος, είναι Πτυχ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Τ.Ε. και Τεχνικός Ασφαλείας