Η ασφάλεια των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και οι διαδικασίες ελέγχου είναι αποκλειστική ευθύνη και αρμοδιότητα των επαγγελματιών αδειούχων ηλεκτρολόγων.
Άρθρο του κ. Χαράλαμπου Γ. Κουτρούλη*
Η ασφαλής λειτουργία των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων προϋποθέτει την πλήρη συμμόρφωση με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο. Στην περίπτωση του Προτύπου ΕΛΟΤ 60364, εκτός των ελέγχων και μετρήσεων που περιλαμβάνονται στο τυποποιημένο Πρωτόκολλο Ελέγχου Ηλεκτρικής Εγκατάστασης, απαιτείται ο έλεγχος και άλλων σημείων σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις που έχουν κατασκευαστεί σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384.
Οι έλεγχοι που αναφέρονται παρακάτω αφορούν τις μόνιμες γεωργικές και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό κτιρίων που προορίζονται για ζώα, ζωοτροφές και λιπάσματα (κτηνοστάσια, στάβλους, αχυρώνες, σιτοβολόνες κλπ.). Δεν αφορούν χώρους κατοικίας ανθρώπων, ακόμα κι αν οι χώροι αυτοί εντάσσονται σε γεωργικά ή κτηνοτροφικά συγκροτήματα, καθώς για τους χώρους αυτούς εφαρμόζονται οι γενικοί κανονισμοί (κατά περίπτωση, ΚΕΗΕ, ΕΛΟΤ HD 384).
Οι έλεγχοι
Στις μόνιμες γεωργικές και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις απαιτούνται:
α) Προστασία (ταυτόχρονα) από άμεση επαφή. Συγκεκριμένα, όπου χρησιμοποιούνται κυκλώματα με πολύ χαμηλή τάση ασφαλείας (Safety Extra-Low Voltage [SELV]) ή πολύ χαμηλή τάση προστασίας (Protective Extra-Low Voltage [PELV]), θα πρέπει να εξασφαλίζεται προστασία έναντι άμεσης επαφής:
- Είτε με φράγματα ή περιβλήματα με βαθμό προστασίας ≥ ΙΡ2Χ ή ΙΡΧΧΒ.
- Είτε με μόνωση ικανή να αντέξει μια τάση δοκιμής 500Vac-rms για 1 min.
β) Προστασία από έμμεση επαφή. Στους χώρους που προορίζονται για ζώα και στην ύπαιθρο, σε περίπτωση σφάλματος, η τροφοδότηση θα πρέπει να διακόπτεται αυτόματα όταν η τάση επαφής υπερβαίνει τα 25Vac-rms ή 60Vdc-rf. Η ίδια απαίτηση ισχύει και για τους χώρους που συνδέονται προς τους χώρους παραμονής ζώων μέσω ξένων αγώγιμων στοιχείων. (Προσοχή: διαφέρει από την απαίτηση στη γενική περίπτωση των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, όπου το όριο είναι 50Vac-rms ή 120Vdc-rf). Επίσης, τα κυκλώματα που τροφοδοτούν ρευματοδότες πρέπει να προστατεύονται με διατάξεις προστασίας διαφορικού ρεύματος (Residual Current Device [RCD])με ΙΔν ≤0,03Α.
γ) Ισοδυναμική συμπληρωματική προστασία. Στους χώρους που προορίζονται για τα ζώα πρέπει να πραγματοποιείται μια συμπληρωματική ισοδυναμική σύνδεση μεταξύ όλων των εκτεθειμένων αγώγιμων μερών και όλων των ξένων αγώγιμων στοιχείων με τα οποία θα μπορούσαν να έρθουν σε επαφή τα ζώα.
δ) Ηλεκτρολογικό υλικό με βαθμό προστασίας ≥ΙΡ44.
ε) Προστασία από πυρκαγιά. Οι θερμαντικές συσκευές στους χώρους που προορίζονται για τα ζώα πρέπει να είναι σταθερές. Επιπλέον, οι θερμαντικές συσκευές ακτινοβολίας πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 0,5μ. από ζώα και αναφλέξιμα υλικά, εκτός αν οι γραπτές οδηγίες του κατασκευαστή συνιστούν μεγαλύτερη απόσταση. Επίσης προβλέπεται προστασία ολόκληρης της εγκατάστασης με διατάξεις προστασίας διαφορικού ρεύματος (Residual Current Device [RCD]) με ΙΔν ≤0,5Α.
στ) Διατάξεις επείγουσας διακοπής και προστασία από πανικό: Τα μέσα χειρισμού των διατάξεων επείγουσας διακοπής ή επείγουσας κράτησης δεν πρέπει να είναι τοποθετημένα σε θέσεις προσιτές σε ζώα, ούτε πρέπει να μπορεί να εμποδιστεί η πρόσβαση από τα ζώα, ακόμα και στην περίπτωση που έχει προκληθεί πανικός σ’ αυτά.
ζ) Προστασία από τάση εξ επαγωγής σε φράχτες από αγώγιμο υλικό που βρίσκονται κοντά σε εναέριες ηλεκτρικές γραμμές.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ:
Από την 1η Ιανουαρίου 2024, ο Κανονισμός για τη μελέτη και κατασκευή νέων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων είναι το Πρότυπο ΕΛΟΤ 60364. Ο έλεγχος των εγκαταστάσεων που κατασκευάστηκαν με παλιότερους Κανονισμούς (ΚΕΗΕ, ΕΛΟΤ HD 384) εξακολουθεί να γίνεται με τον Κανονισμό που ίσχυε κατά το χρόνο κατασκευής τους.
*Ο κ. Χαράλαμπος Γ. Κουτρούλης είναι διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός, MSc, διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου.
