Η ασφάλεια των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και οι διαδικασίες ελέγχου είναι αποκλειστική ευθύνη και αρμοδιότητα των αδειούχων ηλεκτρολόγων.
Άρθρο του κ. Χαράλαμπου Κουτρούλη*
Η ασφαλής λειτουργία των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων προϋποθέτει την πλήρη συμμόρφωση με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο. Στην περίπτωση των εργοταξιακών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, εκτός των ελέγχων και μετρήσεων που περιλαμβάνονται στο τυποποιημένο Πρωτόκολλο Ελέγχου Ηλεκτρικής Εγκατάστασης, απαιτείται και ο έλεγχος των παρακάτω σημείων:
- Ποιες θεωρούνται ηλεκτρικές εγκαταστάσεις εργοταξίων για την εφαρμογή του Τμήματος 704 του Προτύπου ΕΛΟΤ HD 384:
Οι προσωρινές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν: (α) την κατασκευή νέων κτιρίων, (β) την επισκευή, τροποποίηση, επέκταση ή κατεδάφιση υπαρχόντων κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων, (γ) τα δημόσια έργα, (δ) τις χωματουργικές εργασίες.
Εξαιρούνται:
(α) μη σημαντικής επισκευής τμήματα κτιρίου,
(β) ηλεκτρικές εγκαταστάσεις λατομείων ή ορυχείων ή παρεμφερείς εγκαταστάσεις, όπου ισχύουν ειδικοί κανονισμοί,
(γ) ηλεκτρικές εγκαταστάσεις στους χώρους που στεγάζονται οι υπηρεσίες των εργοταξίων (όπως γραφεία, αποδυτήρια, καντίνες, χώροι υγιεινής κλπ.), όπου εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις του Προτύπου.
- Τροφοδοσία μέσω ηλεκτρικών πινάκων μόνο:
(α) Η τροφοδότηση όλων των συσκευών πρέπει να γίνεται μέσω ηλεκτρικών πινάκων που περιλαμβάνουν τις διατάξεις προστασίας έναντι υπερεντάσεων, τις διατάξεις προστασίας έναντι ηλεκτροπληξίας από έμμεση επαφή και τους απαιτούμενους ρευματοδότες
(β) Οι ηλεκτρικοί πίνακες είναι στεγανοί με δυνατότητα κλειδώματος.
- Μέγιστη τάση επαφής σε περίπτωση σφάλματος:
Η διακοπή σε περίπτωση σφάλματος πρέπει να πραγματοποιείται όταν η τάση επαφής υπερβαίνει τα 25Vac-rms ή 60Vdc-rf. Σημειώνεται ότι στην γενική περίπτωση η μέγιστη τάση επαφής είναι 50Vac-rms ή 120Vdc-rf.
-Προστασία έναντι έμμεσης επαφής:
Οι ρευματοδότες και τα μόνιμα συνδεδεμένα εργαλεία χειρός πρέπει να προστατεύονται: (α) είτε με RCD με ΙΔn ≤ 30 mΑ, (β) είτε με τροφοδότηση SELV, (γ) είτε με ηλεκτρικό διαχωρισμό, όπου κάθε ρευματοδότης ή κάθε μόνιμα συνδεδεμένο εργαλείο χειρός τροφοδοτείται από ιδιαίτερο μετασχηματιστή απομόνωσης ασφαλείας ή από χωριστά δευτερεύοντα τυλίγματα ενός μετασχηματιστή απομόνωσης ασφαλείας.
- Φορητά φωτιστικά:
Οι φορητές λυχνίες (μπαλαντέζες) τροφοδοτούνται με τάση ≤42V και δεν επιτρέπεται η χρήση αυτομετασχηματιστών. Δεν αφορά προβολείς, σταθερούς ή κινητούς.
- ΗΖ με σύστημα γείωσης ΙΤ:
Στην περίπτωση χρησιμοποίησης φορητών Ηλεκτροπαραγωγών Ζευγών, με σύστημα γειώσεων ΙΤ, η διάταξη επιτήρησης της μόνωσης είναι προαιρετική. Ωστόσο, συνιστάται η σε τακτά χρονικά διαστήματα εξακρίβωση της κατάστασης των μονώσεων. Η συχνότητα τίθεται από τον Τεχνικό Ασφαλείας και αναφέρεται στο Σχέδιο Ασφάλειας & Υγείας (ΣΑΥ).
- Ηλεκτρολογικό υλικό:
(α) Οι χρησιμοποιούμενοι ρευματολήπτες-ρευματοδότες είναι στεγανού τύπου.
(β) Τα εύκαμπτα καλώδια είναι τύπου H07RN-F ή ισοδύναμού.
- Προστασία ηλεκτρικών γραμμών:
Τα καλώδια όταν διέρχονται από θέσεις διέλευσης πεζών ή/και οχημάτων προστατεύονται κατάλληλα. Όπου υπάρχει ενδεχόμενο δημιουργίας επικίνδυνων συνθηκών, αποκλείεται η κυκλοφορία οχημάτων-μηχανημάτων. Τα υπόγεια ηλεκτρικά δίκτυα επισημαίνονται κατάλληλα.
- Διατάξεις διακοπής & απομόνωσης:
Κάθε ηλεκτρικός πίνακας περιλαμβάνει τις απαιτούμενες διατάξεις διακοπής και απομόνωσης της τροφοδότησης. Οι διατάξεις απομόνωσης της τροφοδότησης πρέπει να μπορούν να ασφαλιστούν στην ανοικτή θέση τους (π.χ. με τη χρήση λουκέτου).
- Προστασία έναντι πυρκαγιάς:
Όπου υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης ή έκρηξης οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις είναι κατάλληλου τύπου. Οι επικίνδυνοι χώροι ανάφλεξης ή έκρηξης προσδιορίζονται στο ΣΑΥ.
- Υπεύθυνος αδειούχος ηλεκτρολόγος:
Το όνομα και τα στοιχεία επικοινωνίας του υπεύθυνου ηλεκτροτεχνίτη για τη συντήρηση των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων αναγράφονται ευκρινώς κοντά στον πίνακα διανομής και τροφοδοσίας του εργοταξίου. Σε εκτεταμένα εργοτάξια οι ίδιες πληροφορίες αναγράφονται σε κάθε υποπίνακα.
*Ο κ. Χαράλαμπος Γ. Κουτρούλης είναι διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός, MSc, διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου.